Άρθρο του Γιάννη Αντωνιάδη για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην "Εποχή"

Η κρατική Ferrovie Dello Stato Italiane και η θυγατρική Τrenitalia κυρίαρχοι στις σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα.

Του Γιάννη Αντωνιάδη - Κυριακάτικη Εποχή

Η ανώνυμη εταιρεία ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. ιδρύθηκε την 19.12.2005 και αποτέλεσε κατά τη σύστασή της θυγατρική εταιρεία της ΟΣΕ Α.Ε. σε ποσοστό 100%. Από

την 1.1.2007 και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας απόσχισης κλάδου και εισφοράς του από τη μητρική εταιρεία ΟΣΕ Α.Ε., η ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. ανέλαβε τη λειτουργία και εκμετάλλευση όλων των μεταφορών (επιβατικών, εμπορευματικών κ.λ.π.). Έκτοτε λειτουργεί ως πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία με ξεχωριστή διοίκηση και οργάνωση, σύμφωνα και με τις επιταγές της Κοινοτικής νομοθεσίας. Τον Ιούλιο του 2007 ολοκληρώθηκε η διαδικασία συγχώνευσης με απορρόφηση από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. της εταιρίας ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ Α.Ε., που διαχειριζόταν τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο της Αθήνας, προσθέτοντας στο αντικείμενό της τη διαχείριση και λειτουργία των προαστιακών γραμμών.

Το Δεκέμβριο του 2008 η ΟΣΕ Α.Ε. μεταβίβασε το σύνολο των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. στο Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο κατείχε από την 31.12.2008 το 100% της εταιρείας. Τον Απρίλιο του 2013 μεταβιβάσθηκε και περιήλθε κατά πλήρη κυριότητα στο ΤΑΙΠΕΔ το σύνολο των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου και έκτοτε αυτό είναι ο μοναδικός μέτοχος της εταιρείας. Πέραν του προσωπικού της (περί τα 750 άτομα), δεν διαθέτει κανένα περιουσιακό στοιχείο, αφού όλο το τροχαίο υλικό και το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας της έχει περιέλθει στο ελληνικό Δημόσιο.

Πρόκειται για μια κερδοφόρα επιχείρηση με έσοδα από επιβατικές, αλλά και από εμπορευματικές μεταφορές. Τα τρένα της εξυπηρετούν καθημερινά χιλιάδες πολίτες σε όλη την ελληνική επικράτεια, καθώς και μέσα στα αστικά κέντρα (16εκ. επιβάτες κινήθηκαν το 2015). Η εταιρεία είχε το 2015 τζίρο 125 εκατομμυρίων ευρώ, έναντι 140,8 εκατ. το 2014. Εκτιμάται ότι με την ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών έργων υποδομής στο τέλος του 2017 το τρένο θα πηγαίνει Αθήνα – Θεσ/νίκη σε 3,5 ώρες και η αξία της θα εκτιναχθεί.

Ιταλικός κολοσσός

Η TRENITALIA είναι η αντίστοιχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κρατική ιταλική εταιρεία. Είναι η τρίτη σε μέγεθος εταιρεία μεταφορών στην Ευρώπη με πολύ υψηλούς τζίρους και πολύ υψηλό κύκλο εργασιών. Το 2015, ο ιταλικός όμιλος FS είχε συνολικά έσοδα 8,6 δισ. (η θυγατρική Trenitalia 5,5 δισ.), έναντι 8,4 δισ. το 2014 και καθαρά κέρδη 464 εκατ., έναντι 303 εκατ. το 2014. Πρόσφατα η διοίκηση ενέκρινε την άντληση δανείων έως 1,8 δισ., προκειμένου να χρηματοδοτήσει υποδομές για τρένα υψηλής ταχύτητας και την προμήθεια τροχαίου υλικού. Είναι με δυο λόγια εταιρεία κολοσσός, που εκδήλωσε ενδιαφέρον, να επεκτείνει τις δραστηριότητές της και εκτός Ιταλίας, εν προκειμένω στην Ελλάδα. Πέραν της Ελλάδας οι Ιταλικοί σιδηρόδρομοι κατέχουν την γερμανική εταιρία Netinera, η οποία δραστηριοποιείται σε μεταφορές, τόσο με τρένα, όσο και μέσω αυτοκινητοδρόμου. Η επέκταση στην Ελλάδα θεωρείται στρατηγικής σημασίας, διότι η Ιταλία είναι καλά συνδεδεμένη με την Τουρκία και με άλλες χώρες των Βαλκανίων.

Μνημονιακή δέσμευση

Η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε., εντάσσεται στην υλοποίηση κυβερνητικής δέσμευσης στα πλαίσια της συμφωνίας του τρίτου μνημονίου. Η εκποίησή της και η εκποίηση της ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού), που μάλλον έπεται, είναι πολιτικές σε ευθεία αντίθεση με τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που αναφέρονται σε ενιαίο δημόσιο σιδηρόδρομο, μοχλό ανάπτυξης και στήριξης της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Το τίμημα των 45 εκ. είναι κατά τη γνώμη μας εξαιρετικά χαμηλό, δεν απέχει, όμως, από το τίμημα των ανεξάρτητων εκτιμητών και είναι υψηλότερο από τις προσδοκίες του ΤΑΙΠΕΔ, αφού από τις πωλήσεις και των δύο εταιρειών έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του 35 εκ. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. πωλείται με προίκα αποθεματικό 25 εκ. και κατ’ έτος Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος 50 εκ. από το ελληνικό κράτος, για να εκτελεί δρομολόγια στις άγονες γραμμές. Τα ποσά αυτά μπαίνουν πλέον στα ταμεία της ιταλικής εταιρείας.

Έλειψε μια γενναία πολιτική απόφαση

Η κυβέρνηση θα μπορούσε με μια γενναία πολιτική απόφαση να βρει ένα ισοδύναμο (το ποσό των 50 εκ.€ είναι πολύ μικρό, ίσο με το ένα χιλιοστό του ποσού των 50 δισ. €, που πρέπει να συγκεντρωθεί στο υπερταμείο) και να στείλει ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία ότι όπου μπορεί αποτρέπει την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και εφαρμόζει παράλληλο πρόγραμμα. Δυστυχώς, ευθυγραμμίστηκε με τις επιλογές του ΤΑΙΠΕΔ και διέλυσε κάθε ελπίδα ότι θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Τα 750 εκ. δήθεν χρέος, που φόρτωσαν στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και οι προσκυνημένες συνδικαλιστικές ηγεσίες της, έβαλαν τη θηλιά στο λαιμό και ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται τώρα να … κλωτσήσει το σκαμνί.

Είναι πλέον αμφίβολο, εάν στο λίγο χρόνο που απομένει μέχρι την υπογραφή της πώλησης, μπορεί να ανατραπεί αυτή η απόφαση. Επισημαίνεται ότι για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης ιδιοκτησίας πρέπει να γίνουν ακόμη κάποια βήματα: ο φάκελος του διαγωνισμού θα υποβληθεί άμεσα στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο, η δε σύμβαση αγοραπωλησίας μετοχών θα υπογραφεί μετά την έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η ολοκλήρωση της συναλλαγής τελεί υπό την αίρεση των εγκρίσεων από τις αρμόδιες αρχές. Χρειαζόμαστε ψυχραιμία για να αντιμετωπίσουμε τη νέα κατάσταση με προτεραιότητα τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και τη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.

*Ο Γιάννης Αντωνιάδης είναι πολιτικός μηχανικός, σιδηροδρομικός, μέλος του Γ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σιδηροδρομικών, μέλος του Τμήματος Μεταφορών και Δικτύων του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος της Ν.Ε. Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ.