Ενάμισης αιώνας γεμάτος από... τσαφ-τσουφ

Από το 1869, επί σχεδόν ενάμιση αιώνα, η Ελλάδα κινείται πάνω σε ράγες, με ατμό, κάρβουνο, πετρέλαιο και ρεύμα. Οι ελληνικές πόλεις μεταξύ τους αλλά και σε σύνδεση με τα Βαλκάνια έχουν περάσει ώρες, μέρες, μήνες, μέσα σε βαγόνια,

κουπέ, κυλικεία και βαγκονλί, διασχίζοντας βουνά, κοιλάδες, γέφυρες και τούνελ. Ο ενάμισης αιώνας του ελληνικού δικτύου είναι ένα μυθιστόρημα. Αυτά τα περίπου 150 χρόνια ιστορίας θέλει να διαφυλάξει ο ΟΣΕ, ως θεματοφύλακας της ιστορίας του ελληνικού σιδηροδρόμου. Σε αυτό πλαίσιο, ο οργανισμός έχει αναλάβει δράσεις που διαφυλάσσουν και αναδεικνύουν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά που χτίστηκε πάνω σε ράγες. Ετσι, το αμέσως επόμενο διάστημα, ενόψει, μάλιστα, της ολοκλήρωσης της ηλεκτροδότησης και σηματοδότησης του δικτύου και της λειτουργίας του διαμετακομιστικού κέντρου στο Θριάσιο Πεδίο, ο οργανισμός ετοιμάζει μια μεγάλη εκδήλωση-έκπληξη, αρχιτεκτονικού και βιωματικού ενδιαφέροντος, στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Το Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου, στις 12 το μεσημέρι, στο περίπτερο του ΟΣΕ, οι επισκέπτες θα... μπουν σε μια σήραγγα 9,2 χιλιομέτρων.

Ταυτόχρονα, και ενώ έχει ολοκληρωθεί η πλήρης καταγραφή του τροχαίου, μουσειακού και αρχειακού υλικού του ελληνικού σιδηροδρόμου και έχει ξεκινήσει η συντήρησή του, ο ΟΣΕ μεταφέρει το Σιδηροδρομικό Μουσείο της Αθήνας στο παλαιό Μηχανοστάσιο Πελοποννήσου, στον εμβληματικό χώρο της «Ροτόντας», «στην περιοχή της Λεύκας, στην καρδιά της πάλαι ποτέ βιομηχανικής ζώνης του Πειραιά, η οποία πλαισιώνεται από πολλά ιστορικά εργοστάσια, ανάμεσά τους το πανευρωπαϊκής φήμης κλωστοϋφαντουργείο Ρετσίνα, το πλινθοκεραμοποιείο Διλαβέρη, το εργοστάσιο Αλεπουδέλη κ.ά.», όπως ενημερωνόμαστε από τον οργανισμό. Επίσης, μεταφέρεται και το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στον χώρο του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τον δήμο. Οπως μας πληροφορούν στελέχη του ΟΣΕ, «ευελπιστούμε τα μουσεία να έχουν ανοίξει τις πύλες τους έως τα τέλη του χρόνου. Εκεί θα δούμε υλικό και εκθέσεις που δεν έχουν ποτέ παρουσιαστεί».

Ο ελληνικός σιδηρόδρομος, πάντως, ποτέ δεν θα ξεχάσει τα μεγάλα του «θηρία», τις ιστορικές ατμομηχανές, που νωχελικά ταξίδευαν από χωρίου εις χωρίον και από πόλεως εις πόλιν. Η συντήρηση των ιστορικών ατμομηχανών έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ ο ΟΣΕ σχεδιάζει την αξιοποίησή τους σε τουριστικές θεματικές εκδρομές σε ιδιαίτερου φυσικού κάλλους τμήματα του δικτύου (Διακοφτό - Καλάβρυτα, Νέστος, Μπράλος κ.ά.).

Ωστόσο, οι δράσεις δεν σταματούν εδώ. Η προώθηση της συμβολής του σιδηροδρόμου στη χώρα και στην οικονομικοκοινωνική της ζωή θα αναδειχθεί μέσω ιστορικών ντοκιμαντέρ, ενώ η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την ΑΣΚΤ απέφερε ήδη έκθεση φοιτητών με υλικά από το εργοστάσιο του ΟΣΕ στις αποβάθρες του Σταθμού Λαρίσης. Η συνεργασία με την ΑΣΚΤ θα ενταθεί, με συνδιοργανώσεις εκδηλώσεων και εκθέσεων, χρήσεις χώρων του ΟΣΕ, με σκοπό τη δημιουργία ενός δικτύου έργων τέχνης. Μνημόνιο συνεργασίας θα υπογραφεί, παράλληλα, και με τον Σύλλογο Φίλων Σιδηροδρόμου, με την ταυτόχρονη εκμετάλλευση του αρχειακού υλικού του συλλόγου, με σκοπό την αξιοποίηση και προώθηση του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα, τη διάσωση και προβολή μουσειακού τροχαίου υλικού, τη διαφύλαξη αντικειμένων και εγγράφων σημαντικής ιστορικής αξίας, παροχή τεχνογνωσίας κ.ά.

www.kathimerini.gr - Δημήτρης Αθηνάκης