Δουλεύουμε περισσότερο, πληρωνόμαστε λιγότερο – Η ακτινογραφία της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα από το ΟΟΣΑ *

* Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργατολόγου

Ενδεικτικό  της κατάστασης που επικρατεί με τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ που συγκρίνουν τις αμοιβές στα 38 κράτη – μέλη του Οργανισμού. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Έλληνες μισθωτοί δουλεύουν

περισσότερο από πολλούς άλλους ευρωπαίους αλλά αμείβονται πολύ λιγότερο, κάτι που συμβαίνει επίσης σε χώρες όπως η Κολομβία και το Μεξικό!

Δεν είναι τυχαίο πως η Ελλάδα «φιγουράρει» τρίτη από το τέλος στην λίστα του μέσου μισθού (average wages) των 38 κρατών – μελών του ΟΟΣΑ. Με μέσο ετήσιο μισθό 25.979 δολάρια ΗΠΑ (23.640 ευρώ) μέσο ετήσιο μισθό, η Ελλάδα το 2022 ήταν πολύ κάτω – και μάλιστα υποδιπλάσια – από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, όπου ο μέσος μισθός κινήθηκε στα 53.416 δολάρια ΗΠΑ.

Αξίζει να σημειωθεί πως κάτω από την Ελλάδα, με χαμηλότερους μισθούς, είναι μόνο το Μεξικό με 16.685 δολάρια ΗΠΑ μέσο ετήσιο μισθό το 2022 και η Κολομβία με 22.248 δολάρια ΗΠΑ.

Τον υψηλότερο μέσο ετήσιο μισθό είχε πέρσι η Ισλανδία με 79.473 δολάρια ΗΠΑ και ακολουθούν: Λουξεμβούργο (78.310$), ΗΠΑ (77.463$), Ελβετία (72.993$), Βέλγιο (64.848$).

Αντίθετα, κοντά στο επίπεδο της Ελλάδας αλλά πάνω από αυτήν είναι οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ όπως Σλοβακία (26.263$), Ουγγαρία (28.475$), αλλά και χώρες όπως η Κόστα Ρίκα (31.118$), η Τουρκία (31.761$), όπως επίσης η Πορτογαλία (31.922$), η Τσεχία, η Λετονία, η Εσθονία, η Πολωνία κ.ο.κ.

Οι μέσοι μισθοί προκύπτουν διαιρώντας τον συνολικό μισθό βάσει εθνικών λογαριασμών με τον μέσο αριθμό εργαζομένων σε όλη την οικονομία, ο οποίος στη συνέχεια πολλαπλασιάζεται με το λόγο των μέσων συνήθων εβδομαδιαίων ωρών ανά εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης προς τις μέσες συνήθως εβδομαδιαίες ώρες για όλους τους εργαζόμενους. Αυτός ο δείκτης μετράται σε σταθερές τιμές σε δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιώντας το έτος βάσης 2016 και τις ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ) για ιδιωτική κατανάλωση του ίδιου έτους.

Αποζημίωση ανά ώρα εργασίας

Το επίπεδο των μισθών στην Ελλάδα φαίνεται και από την ιδιαίτερα χαμηλή θέση της Ελλάδας στην κατάταξη των 38 χωρών του ΟΟΣΑ αναφορικά με την αποζημίωση ανά ώρα εργασίας (Labour compensation per hour worked).

Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 4 χώρες του ΟΟΣΑ, μαζί με τον Καναδά, την Κόστα Ρίκα και την Κολομβία, όπου η αποζημίωση μισθού ανά ώρα εργασίας μειώθηκε το 2022 αντί να αυξηθεί και μάλιστα -2%.

Ο δείκτης αυτός μαρτυρά εντατικοποίηση της εργασίας και «δείχνει» μισθωτούς που δουλεύουν περισσότερο από ότι στο παρελθόν με τους ίδιους όμως μισθούς – χωρίς δηλαδή αύξηση μισθών περισσότερες ώρες εργασίας, πάντα κατά μέσο ετήσιο όρο.

Στην Κολομβία – για παράδειγμα – η μισθολογική αποζημίωση ανά ώρα εργασίας μειώθηκε 5,7%, στην Κόστα Ρίκα 5,2% και στην Ελλάδα 2% (στον Καναδά 1,2%).

Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ η μισθολογική αποζημίωση ανά ώρα εργασίας αυξήθηκε πέρσι, από +1,2% στην Ιαπωνία έως +14,6% στην Ουγγαρία. Στην ΕΕ των 27 η μισθολογική αποζημίωση ανά ώρα εργασίας αυξήθηκε το 2022 κατά +4% κατά μέσο όρο.

Η αποζημίωση εργασίας ανά ώρα εργασίας ορίζεται από τον ΟΟΣΑ ως η αμοιβή των εργαζομένων σε εθνικό νόμισμα διαιρούμενη με τις συνολικές ώρες εργασίας των εργαζομένων. Η αποζημίωση των εργαζομένων είναι το άθροισμα των ακαθάριστων μισθών και ημερομισθίων και των εργοδοτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.

Μείωση πραγματικών μισθών

Η ίδια τάση ισχύει και το 2023. Μελέτη του ΟΟΣΑ για τους μισθούς το πρώτο τρίμηνο του 2023 δείχνει πως οι αγορές εργασίας μπορεί να είναι «σφιχτές» και η ανεργία να πέφτει τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες – μάλιστα είναι ένα από τα ιδιαίτερα φαινόμενα του παρόντος οικονομικού κύκλου όπως αυτός περιγράφεται από υψηλόβαθμους αξιωματούχους (π.χ. Κριστίν Λανγκάρντ) – ωστόσο οι ονομαστικές αυξήσεις των μισθών συχνά υπολείπονται του πληθωρισμού, με αποτέλεσμα οι ονομαστικοί μισθοί να αυξάνονται αλλά οι πραγματικοί μισθοί να μειώνονται σχεδόν σε όλες τις χώρες του Οργανισμού.

Όπως δείχνουν και τα στοιχεία Στην Ελλάδα, ο πραγματικός μισθός μειώθηκε 1,2% στο Α’ τρίμηνο του 2023 σε ετήσια βάση, ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ μειώθηκε 3,8% κατά μέσο όρο το α’ τρίμηνο του 2023. Μόνο σε 4 από τις 34 χώρες, για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, αυξήθηκε ο πραγματικός μισθός και αυτές είναι η Ολλανδία, το Ισραήλ, η Κόστα Ρίκα και το Βέλγιο.

Δουλεύουμε όμως περισσότερο

Παρόλα αυτά, οι Έλληνες εργαζόμενοι δουλεύουμε περισσότερο από τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους σε άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Η εντατικοποίηση της εργασίας είναι εμφανής και από τα στοιχεία για τις ώρες εργασίας.

Ειδικότερα, όσον αφορά στις ώρες εργασίας, δηλαδή τις συνολικές ώρες που δούλεψε ένας εργαζόμενος στην Ελλάδα το 2022 κατά μέσο όρο, η χώρα μας είναι 7η από την κορυφή, καθώς σε αυτό το γράφημα ξεπερνά 31 χώρες του ΟΟΣΑ.

Ο εργαζόμενος στην Ελλάδα – είτε με πλήρη είτε μερική απασχόληση – δούλεψε το 2022 συνολικά και μεσοσταθμικά 1.886 ώρες, όταν ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ ήταν 1.752 ώρες.

Περισσότερο από τους εργαζόμενους στην Ελλάδα δούλεψαν μόνο οι απασχολούμενοι σε:

Κολομβία (2.405 ώρες),

Μεξικό (2.226 ώρες),

Κόστα Ρίκα (2.149 ώρες),

Χιλή (1.963 ώρες),

Κορέα (1.901 ώρες) και

Ισραήλ (1.892 ώρες).

Στον αντίποδα οι πιο «ξεκούραστοι» εργαζόμενοι ζουν σε χώρες όπως η Γερμανία (1.341 ώρες), η Δανία (1.372 ώρες), η Νορβηγία (1.425 ώρες), η Ολλανδία (1.427 ώρες).

Ο μέσος όρος ετήσιων ωρών εργασίας ορίζεται ως ο συνολικός αριθμός των πραγματικών ωρών εργασίας ανά έτος διαιρεμένος με τον μέσο αριθμό των απασχολουμένων ανά έτος. Οι πραγματικές ώρες εργασίας περιλαμβάνουν κανονικές ώρες εργασίας πλήρους και μερικής απασχόλησης, αμειβόμενες και μη αμειβόμενες υπερωρίες, ώρες εργασίας σε πρόσθετες θέσεις εργασίας και εξαιρούνται οι ώρες που δεν εργάστηκαν λόγω αργιών, ασθένειας κλπ. Τα στοιχεία καλύπτουν μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους.

Δείτε το παρακάτω σχετικό video: