The Guardian: Ο κόσμος θέλει επανακρατικοποίηση των σιδηροδρόμων

Υπάρχει κάτι που να αναδεικνύει καλύτερα το δημοκρατικό έλλειμμα στη Βρετανία -και το κενό ανάμεσα στην πολιτική ελίτ και τον απλό κόσμο- από το ζήτημα της επανακρατικοποίησης των σιδηροδρόμων; Μια δημοσκόπηση σε αυτή την ιστοσελίδα έθετε το ερώτημα κατά πόσο οι σιδηρόδρομοι πρέπει να εθνικοποιηθούν ξανά. Μέχρι στιγμής το 93% αυτών που απάντησαν τάσσεται υπέρ της εθνικοποίησης.
Θα μου πείτε ότι έχει να κάνει με το ποιο είναι το αναγνωστικό κοινό του Guardian. Ωστόσο, δημοσκόπηση στο MSN πάλι έβγαλε αποτελέσματα 75% υπέρ. Ανάλογα ήταν τα αποτελέσματα σε δημοσκόπηση που έκανε η GfKNOP τον Σεπτέμβριο.

Ωστόσο, παρά το γεγονός πως ο κόσμος σαφώς θέλει να μπει ένα τέλος στον ιδιωτικοποιημένο σιδηροδρομικό εφιάλτη της Βρετανίας, ούτε ένα από τα τρία μεγάλα κόμματα δεν έχει στόχο να προχωρήσει στην επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων.

Οι συντηρητικοί, το κόμμα που ευθύς εξαρχής ευθύνεται για την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων, φαίνεται πως θεωρεί πως οι σιδηρόδρομοι δεν είναι τόσο ιδιωτικοποιημένοι όσο θα έπρεπε. Δεν υπήρχε καμία νύξη για επανεθνικοποιήση στο προεκλογικό πρόγραμμα των συντηρητικών το 2010. Αντίθετα, πίστευαν πως η απάντηση είναι να χορηγηθούν άδειες ακόμη μεγαλύτερης διάρκειας στις σιδηροδρομικές εταιρείες.

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, οι οποίοι πρότειναν την επανεθνικοποίηση στις εκλογές του 2005, παράτησαν την πρόταση όταν μετακινήθηκαν στα δεξιά κάτω από την ηγεσία του Νικ Κλεγκ και πλέον επηρεάζονται από το "Πορτοκαλί Βιβλίο" (ένα εγχειρίδιο φιλελευθερισμού με κείμενα επιφανών πολιτικών του Κόμματος).

Και παρά το γεγονός πως η εκπρόσωπος των Εργατικών σε ζητήματα Μεταφορών Μαρία Ιγκλ έχει παραδεχθεί πως το κόμμα ήταν "πολύ συνεσταλμένο" στις αντιδράσεις του γα την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων όταν ήταν στην κυβέρνηση και παρά το γεγονός πως ο Εντ Μίλιμπαντ λέει ότι είναι "ανοιχτόμυαλος" αναφορικά με την επανεθνικοποίηση μετά το φιάσκο με την ιδιωτικοποίηση μιας ακόμη γραμμής, η ηγεσία ακόμη δεν έχει δηλώσει ρητά πως θα επανακρατικοποιήσει τους σιδηροδρόμους αν κερδίσει τις επόμενες εκλογές.

Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε τη διστακτικότητα των τριών μεγάλων κομμάτων να υιοθετήσουν μία πολιτική που θα τους εξασφάλιζε τη νίκη στην εκλογική μάχη; Για αρχή, κάποιος θα μπορούσε να πει πως το κάνουν λόγω κόστους. Σύμφωνα με την έκθεση "Ανοικοδομώντας τις σιδηροδρομικές μεταφορές για την ποιότητα ζωής" το κόστος των ιδιωτικών σιδηροδρόμων υπολογίζεται στα 1,2 δισ. λίρες ετησίως. Όπως έχω γράψει παλαιότερα, δεν είναι η επανεθνικοποίηση που δεν μπορούμε να αντέξουμε, αλλά ένα ιδιωτικοποιημένο σύστημα.

Όπως λέει η έκθεση, ένας εύκολος και χαμηλού κόστους τρόπος να περάσει το δίκτυο ξανά σε δημόσια ιδιοκτησία είναι παίρνοντας κάθε άδεια πίσω όταν αυτή λήγει ή όταν ο κάτοχος της άδειας δεν πληροί τις προϋποθέσεις της άδειας. Η κυβέρνηση έχει ήδη πει πως θα λειτουργεί και κρατικά η γραμμή της δυτικής ακτής από καιρού είς καιρόν ξεκινώντας από τον Δεκέμβριο, γιατί αυτή η συμφωνία να μην γίνει μόνιμη;

Εκείνοι που λένε πως δεν μπορεί να γίνει αυτό θα πρέπει να ρίξουν μια ματιά στην περίπτωση της Νέας Ζηλανδίας όπου οι σιδηρόδρομοι εθνικοποιήθηκαν μετά από ένα παρόμοια καταστροφικό παράδειγμα ιδιωτικοποίησης.

Το πρόβλημα μοιάζει να είναι πως, παρά την οικονομική κατάρρευση του 2008, η πολιτική ελίτ της Βρετανίας παραμένει υποταγμένη στο νεοφιλελεύθερο δόγμα. Αυτό το δόγμα θεωρεί πως οι εθνικοποιημένες βιομηχανίες είναι εξ ορισμού "αναποτελεσματικές" και πως οι "λύσεις που προσφέρει ο ιδιωτικός τομέας" είναι πάντα προτιμότερες και καλύτερες. Η άποψη αυτή όμως καταρρίπτεται με στοιχεία των τελευταίων 33 χρόνων.

Όποιος ταξιδεύει συχνά με τα προσιτά, αξιόπιστα και άνετα κρατικά τρένα της Γερμανίας και της Γαλλίας, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσε να πει σε καμία περίπτωση πως είναι λιγότερο "αποτελεσματικά" από τα συνωστισμένα και τρομακτικά ακριβά ιδιωτικά τρένα της Βρετανίας. Μπορεί να μην είναι κομψό στους κύκλους της ελίτ να ειπωθεί κάτι τέτοιο αλλά οι Βρετανικοί Σιδηρόδρομοι έκαναν πολύ καλύτερη δουλειά -και με πολύ λιγότερα κρατικά χρήματα- από τους ιδιώτες διαδόχους τους.

Η στάση των κομμάτων, κατά τη γνώμη μου, δείχνει πόσο σφιχτά κρατάει το κεφάλαιο το πολιτικό μας σύστημα. Η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων ήταν μια πολύ κακή είδηση για τους απλούς Βρετανούς -οι οποίοι πληρώνουν μέχρι και δέκα φορές περισσότερο για τα εισιτήριά τους από ό,τι στις άλλες χώρες.

Για τις τράπεζες, για τις επιχειρήσεις και για τους καπιταλιστές, όπως ο Ρίτσαρντ Μπράνσον, του οποίου η εταιρεία Virgin Trains έχει καθαρίσει περισσότερο από ένα δισ. λίρες από επιδοτήσεις με χρήματα των φορολογουμένους, ήταν εξαιρετικό νέο. Η επανεθνικοποίηση θα εξόργιζε πολλούς πολύ πλούσιους τύπους με διασυνδέσεις, αλλά στις δημοκρατίες δεν είναι που τα κόμματα πρέπει να εκπροσωπούν την πλειοψηφία του λαού και όχι τα μειοψηφικά συμφέροντα;

Αξίζει να σημειώσουμε πως, ενώ ο κόσμος πρέπει να πληρώνει τα σιδηροδρομικά του εισιτήρια, για τους νομοθέτες μας εκπίπτουν. Υποπτεύομαι πως αν οι βουλευτές μας έπρεπε να πληρώνουν από την τσέπη τους τα εισιτήρια, και τα τρία κόμματα θα ζητούσαν αύριο κιόλας την επανεθνικοποίηση.

Αυτή η αδράνεια κάνει τη δημοκρατία να μοιάζει απελπιστική. Δεν είναι μόνο οι σιδηρόδρομοι, είναι και η ιδιωτικοποίηση του νερού, όπου αγνοείται η λαϊκή θέληση. Δημοσκόπηση στην Sunday Express έδειξε πως το 71% ήθελε να δει το νερό να επανεθνικοποιείται, ωστόσο ακόμη μία φορά κανένας από τα τρία μεγάλα κόμματα δεν τάσσεται υπέρ.

Ο Τζορτζ Λάνσμπουρι, ο σοσιαλιστής αρχηγός των Εργατικών της δεκαετίας του '30, δεν θα εκπλησσόταν. Ως υποστηρικτής μιας πιο άμεσης δημοκρατίας έγραψε: "Με ένα μορφωμένο έθνος, όπου κάθε άνδρας ή γυναίκα θα μπορεί να ψηφίζει επί ίσοις όροις, είναι δυνατόν να μειωθεί το γόητρο των εκλεγμένων και να χρησιμοποιηθούν ως υπηρέτες που θα ικανοποιούν τις βουλές των πολιτών, αντίθετα με τώρα που επιβάλλουν τη βούλησή τους στο έθνος".

Αν η ελίτ δεν μπορεί να μας δώσει το σιδηροδρομικό σύστημα που θέλουμε, είναι καιρός να σκεφτούμε σοβαρά να ανατρέψουμε το ίδιο το πολιτικό σύστημα!

Μετάφραση: Aναστασία Γιάμαλη avgi.gr