Θεατά και αθέατα προβλήματα στο ασφαλιστικό σύστημα

Αυτά που βλέπουμε να συμβαίνουν στις συντάξεις είναι οι μειώσεις της κύριας και της επικουρικής σύνταξης, η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και η επαπειλούμενη αύξηση των ορίων ηλικίας σε πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων (το μέτρο αφορά το σύνολο των υπό συνταξιοδότηση και όχι μόνο κάποιες κατηγορίες μεταβατικών περιπτώσεων που

η μεταβατική τους περίοδος έρχεται από το παρελθόν).

Υπάρχουν όμως και πλευρές τις οποίες πολλοί δεν βλέπουμε είτε γιατί νομίζουμε ότι δεν μας αφορούν ή δεν αφορούν πολύ κόσμο είτε γιατί δεν προβάλλονται όπως θα έπρεπε.

Μέχρι σήμερα εκτός των άλλων έχει ψηφιστεί:

1. Στους συνταξιούχους όλων των ταμείων που θα συνταξιοδοτηθούν μετά τις 30/6/15 θα χορηγηθεί σύνταξη που αναλογεί στις καταβαλλόμενες εισφορές και μετά τη συμπλήρωση των 67 ετών θα χορηγείται το πλήρες ποσό της κατώτατης εγγυημένης σύνταξης (κατώτατο όριο). Πρόκειται για ρύθμιση που καταργεί τα σημερινά κατώτερα όρια των 486 € και η οποία θα θίξει τη συντριπτική πλειοψηφία των μελλοντικών συνταξιούχων. Για να δώσουμε ένα δείγμα του τι θα συμβεί στους αυριανούς συνταξιούχους θα πρέπει να πούμε ότι περίπου το 70% σήμερα παίρνει τα κατώτερα όρια.

2. Από 1/7/2015 αυξάνεται η εισφορά των συνταξιούχων για την υγεία από 4% σε 6% επί της κύριας σύνταξης και καθιερώνεται για πρώτη φορά εισφορά για την υγεία 6% επί της επικουρικής σύνταξης. Οι μειώσεις αυτές όπως φαίνεται θα φανούν στις συντάξεις που θα δοθούν γύρω στα τέλη Αυγούστου. Οι μειώσεις αυτές θα αφορούν τρεις μήνες και έτσι για τις κύριες συντάξεις η επιπλέον μείωση θα είναι της τάξης του 6% (2% επί τρεις μήνες) και για τις επικουρικές συντάξεις θα είναι 18% (6% επί τρεις μήνες).

3. Σε όλους όσοι κατέθεσαν ή θα καταθέσουν αίτηση για σύνταξη από 1/1/2015 και μετά ισχύει ο νέος μειωμένος τρόπος υπολογισμού της κύριας σύνταξης. Εδώ πρέπει να πούμε ότι αφ' ενός αλλάζει προς το χειρότερο τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης ακόμη και αυτών που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης πριν την 1/1/2015 (όσοι δηλαδή είχαν δικαίωμα συνταξιοδότησης αλλά κάνοντας χάρη στο ασφαλιστικό σύστημα δεν κατέθεσαν αίτηση για σύνταξη) πράγμα που δεν έχει γίνει ποτέ και αφ' ετέρου εφαρμόζει αυτόν τον τρόπο υπολογισμού αναδρομικά σε όλες τις αιτήσεις που έγιναν από 1/1/2015 πράγμα που αυτή η κυβέρνηση με Υπουργική απόφαση είχε βάλει στο ψυγείο.

Τις μέρες αυτές συνεχίζεται η συζήτηση για τη συμφωνία με τους δανειστές και μέσα εκεί συζητούνται και ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό. Μεταξύ άλλων έχει ακουστεί ότι στη συζήτηση αυτή προτάσσονται:

1. Το ύψος των κατώτερων συντάξεων μέχρι το 2021 να μείνει στα σημερινά επίπεδα.

2. Το ΕΚΑΣ να καταργηθεί σταδιακά μέχρι το 2019.

3. Η συνταξιοδότηση όλων εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων (γονείς ανάπηρων παιδιών και βαρέα) και σταδιακά μέχρι το 2022 να γίνεται στα 67 ή στα 62 έτη για όσους έχουν 40 χρόνια ασφαλιστική υπηρεσία. Σε διαφορετική περίπτωση η σύνταξη να είναι μειωμένη με το ποσοστό της μείωσης να είναι στο 6% για κάθε έτος μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας.

4. Επιπρόσθετη μείωση ύψους 10% κατ' έτος για όσους εμπίπτουν στις μεταβατικές ρυθμίσεις των ορίων ηλικίας έως ότου φτάσουν αυτό το ηλικιακό όριο.

5. Τέλος και σε ότι αφορά τις ρυθμίσεις που αφορούν σε διαφορετικά όρια η πρόταση που έχει μπει στο τραπέζι είναι ισοπεδωτική, εξαιρεί μόνο ότι είναι θεμελιωμένο έως τις 30/6 δηλαδή μόνο όσους ενώ είχαν τη δυνατότητα έως τις 30/6/2015 να συνταξιοδοτηθούν δεν το έκαναν και παρέμειναν στην εργασία τους και η κυβέρνηση ξεχνάει τις μέχρι πρότινος δικές της δεσμεύσεις που μιλούσαν για θεμελιωμένα, κατοχυρωμένα και ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Πίσω από το όποιο αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα λόγω μείωσης των συντάξεων όπως και από την κατάργηση θεμελιωμένων και κατοχυρωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων υπάρχει κατά τη γνώμη μας και θέμα Συνταγματικής νομιμότητας σε κάποιες διατάξεις.

Άποψή μας είναι ότι κανείς δεν έχει Συνταγματικά το δικαίωμα να δίνει μικρότερη σύνταξη αύριο σε κάποιον απ' αυτήν που έδωσε το προηγούμενο διάστημα σε κάποιον άλλο που είχε τις ίδιες προϋποθέσεις χρονικές και ηλικιακές. Αυτό συμβαίνει ειδικά στην περίπτωση της κατάργησης των κατώτερων ορίων.

Δεν μπορεί επίσης να τιμωρεί αυτόν που ενώ είχε δικαίωμα να πάρει σύνταξη (αυτό είναι το θεμελιωμένο) κάνοντας χάρη στο ταμείο του δεν την πήρε και παρέμεινε στην παραγωγή. Δεν μπορεί ούτε να του μειώσει τη σύνταξη κάτι που ψηφίστηκε στο νόμο 4334/2015 ούτε να του προσθέσει χρόνια όπως έχουν διαρρεύσει ότι θα γίνει. Κατ' αναλογία ισχύει το ίδιο και για τα κατοχυρωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Όπου δηλαδή υπάρχει νόμος που λέει ότι κατοχυρώνεις συνταξιοδοτικό δικαίωμα έχοντας τον απαιτούμενο χρόνο ή την απαιτούμενη ηλικία και δικαιούσαι να πάρεις τη σύνταξη όταν συμπληρώσεις και την προϋπόθεση που σου λείπει δεν μπορεί να έρθει ένας άλλος νόμος από το μέλλον και να τροποποιήσει τον όρο που λείπει.

Τέλος υπάρχει και το θέμα της γραφειοκρατίας. Σήμερα κάποιοι γράφουν ένα νόμο και κάποιες ρυθμίσεις και κάποιοι άλλοι θα κληθούν να τις εφαρμόσουν. Ας μην υποτιμήσει κανείς το γραφειοκρατικό σκέλος που αφορά στις ερμηνευτικές εγκυκλίους που πρέπει να εκδοθούν είτε από το Υπουργείο είτε από τα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι εκτός των άλλων και μόνο για το λόγο αυτό θα αυξηθεί υπέρμετρα ο χρόνος απονομής της σύνταξης στους νέους δικαιούχους.

Χρέος όλων είναι η αντίσταση σε ότι ακούγεται ότι έρχεται αλλά και η κατάργηση στην πράξη όλων των αντιασφαλιστικών διατάξεων απ' οπουδήποτε και αν προήλθαν ή προωθήθηκαν.

Του Γιάννη Δούκα , μέλους της Διοίκησης της ΓΣΕΕ και υποδιοικητή του ΙΚΑ