Απο τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και στους μεγάλους αγώνες των εργατών.
Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο. Με αυτό το σύνθημα το 1886 ολοκληρώνεται το συνέδριο της
Ομοσπονδίας Εργασιάς των ΗΠΑ κι αποφασίζεται την 1η Μαΐου να γίνουν απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο.
Εκείνη τη χρονιά πρωτομαγιά ήταν Σάββατο, εργάσιμη ημέρα ούτως ή άλλως. Η ατμόσφαιρα στην«πόλη των ανέμων» μυρίζει μπαρούτι. Παρά ταύτα οι εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους ετοιμάζονται να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις έχουν παραταχθεί με τα οπλοπολυβόλα να σημαδεύουν το πλήθος. Όλα δείχνουν ότι η κατάσταση θα εκτραχυνθεί και περιμένουν την αφορμή. Ένας «άγνωστος» ρίχνει μία βόμβα. Εκρήγνυται ανάμεσα στους εργάτες. Αμέσως αναλαμβάνει δράση κι η αστυνομία. Ξεκινά να πυροβολεί προς το πλήθος σκοτώνοντας τέσσερις εργάτες. Είναι το πρώτο αίμα των οργανωμένων διεκδικήσεων.
Ακολουθούν γενικευμένες ταραχές κι οι νεκροί πολλαπλασιάζονται. Θα χρειαστεί να περάσουν τρία χρόνια και να φτάσουμε στις 20 Ιουλίου 1889 για να καθιερωθεί η 1η Μαΐου ως Παγκόσμια ημέρα των Εργατών. Αποφασίστηκε στη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι. Το 1890 ο Ρέιμοντ Λαβίν προτείνει διεθνή κινητοποίηση ανήμερα της θλιβερής επετείου των γεγονότων του Σικάγο. Βρίσκει τεράστια απήχηση, που αποτυπώνεται από τη μεγαλειώδη συμμετοχή του κόσμου.
Παρά το γεγονός ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες τα γεγονότα του Σικάγου ξεκίνησαν την 1η Μαΐου κι αποτέλεσαν την απαρχή για την ικανοποίηση των εργατικών αιτημάτων, ωστόσο σε ολόκληρη την βορειοαμερικανική ήπειρο, ως ημέρα των εργατών έχει οριστεί η πρώτη Δευτέρα κάθε Σεπτεμβρίου.
Ελλάδα και Πρωτομαγιά
Το 1893 ο Σταύρος Καλλέργης προσπαθεί να διοργανώσει στο Παναθηναϊκό Στάδιο μία κινητοποίηση μέσω του Σοσιαλιστικού Συλλόγου. Συγκεντρώνονται μόλις 2.000 άνθρωποι, αριθμός απαγορευτικός για να ανησυχήσουν οι αρχές. Ζητούν 8ωρο, καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας κι η ασφάλισή τους από το κράτος. Το ψήφισμά τους εγκρίνεται ομόφωνα.,
Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα το οποίο είχε ως εξής:
«Συνελθόντες σήμερον την 2 Μαΐου, ημέραν Κυριακήν και ώραν 5 μ.μ. εν τω Αρχαίω Σταδίω, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» και υπό μισθόν πάσχοντες εψηφίσαμεν:
Α) Την Κυριακήν να κλείωσι τα καταστήματα, καθ' όλην την ημέραν, και οι πολίται ν' αναπαύωνται.
Β) Οι εργάται να εργάζωνται 8 ώρας την ημέραν.
Γ) Ν' απονέμηται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.
Δ) Το συμβούλιον του «Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου» να επιδώση το ψήφισμα εις την Βουλήν.»
Το ψήφισμα επεδόθη, τελικά, στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου 1893 από τον Σταύρο Καλλέργη. Ο πρωτοπόρος σοσιαλιστής ανήλθε στη συνέχεια στο δημοσιογραφικό θεωρείο και περίμενε με ανυπομονησία από τον Πρόεδρο της Βουλής να το εκφωνήσει. Αυτός κωλυσιεργούσε και «ησχολείτο εις την ανάγνωσιν ετέρων αναφορών προερχομένων εκ διαφόρων προσώπων και πραγματευομένων κατά το μάλλον και ήττον περί ανέμων και υδάτων», όπως έγραψε στον «Σοσιαλιστή».
O Καλλέργης διαμαρτυρήθηκε μεγαλοφώνως και με εντολή του Προέδρου συνελήφθη για διατάραξη της συνεδρίασης. Οι στρατιώτες της φρουράς, αφού τον κτύπησαν με τα κοντάκια των όπλων τους, τον μετέφεραν στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρέμεινε επί διήμερο.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1983 δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών, τις οποίες εξέτισε στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα. Με τον περιπετειώδη αυτό τρόπο έληξε και τυπικά ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα.
Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη
Το κίνημα ατόνησε κι εξαφανίστηκε. Πέρασαν 17 χρόνια και το 1911 εορτάζεται και πάλι η εργατική πρωτομαγιά. Δημιουργούνται δευτεροβάθμιες οργανώσεις και ξεσπούν πολυήμερες απεργίες σε όλη την επικράτεια. Στη Θεσσαλονίκη η αστυνομία παρεμβαίνει για να διαλύσει το πλήθος συλλαμβάνοντας τα στελέχη της «φεντερασιόν Θεσσαλονίκης». Στην Αθήνα η αστυνομία συλλαμβάνει τους τρεις επικεφαλής της οργάνωσης των κινητοποιήσεων στο Μετς, με το αιτιολογικό ότι δεν είχαν άδεια. Η επόμενη απόπειρα γίνεται το 1919, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ, σε 12 πόλεις πανελλαδικά.
Ο ξεσηκωμός των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη
Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.
Παρακολουθήστε το ντοκιμαντέρ του ιστορικού Αντώνη Λιάκου για τα γεγονότα της Εργατικής Πρωτομαγιάς το 1936 στη Θεσσαλονίκη
Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου για τον «Επιτάφιο».
Σημειώνεται ότι στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944, η εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την άνανδρη εκτέλεση 200 Ελλήνων κομμουνιστών και αριστερών αγωνιστών, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο σκοπευτήριο Καισαριανής από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής. Η ίδια ημέρα είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου