Αλλάζει ο χάρτης της εργασίας

Όσα δεν κατάφερε να αλλάξει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛΛ. τον Ιούλιο του 2015 λόγω του συμβιβασμού και της συμφωνίας με τους δανειστές, δρομολογούνται ήδη με στόχο την πλήρη αλλαγή του εργασιακού χάρτη στη χώρα τους επόμενους μήνες. Οι αλλαγές δεν περιορίζονται μόνο στην επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και την αύξηση του κατώτατου μισθού που ήδη έχουν εκφωνηθεί από τα πλέον αρμόδια χείλη, αλλά διαρκώς διευρύνονται προκειμένου κλείσουν τις «μαύρες τρύπες» της εργασιακής επισφάλειας.

Πριν και από την τυπική έξοδο της χώρας από την ασφυκτική προγραμματική συμφωνία, το υπουργείο Εργασίας δρομολογεί αλλαγές που περιορίζουν σημαντικά τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες, ενώ κατοχυρώνουν σημαντικά εργασιακά δικαιώματα, επαναφέροντας την «κανονικότητα» στην αγορά εργασίας.

Το τοπίο αλλάζει και θα συνεχίσει να αλλάζει με εμφατικό τρόπο καθώς: α) ήδη έχει συμφωνηθεί η πρώτη αύξηση του κατώτατου μισθού που θα «τρέξει» από τον ερχόμενο Αύγουστο, ενώ επανέρχονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, β)περιορίζεται με νομοθετική παρέμβαση το καθεστώς της «μαύρης» εργασίας με καθιέρωση ρήτρας απασχόλησης και γ) τίθενται αυστηροί περιορισμοί σε μια σειρά επιμέρους εργοδοτικές «ευκολίες» (εργολαβία, μαθητεία) που μετατρέπονταν σε αυθαιρεσίες καταστρατηγώντας την εργατική νομοθεσία και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Σε δύο δόσεις η αύξηση του κατώτατου μισθού

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου, «η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η αύξηση του κατώτατου μισθού αποτελούν τα δύο βασικά εργαλεία με τα οποία η κυβέρνησή μας θα βοηθήσει τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα να ανακτήσουν μέρος των όσων απώλεσαν στα χρόνια της κρίσης, ενισχύοντας παράλληλα τη ζήτηση και συμβάλλοντας στην περαιτέρω απομείωση της ανεργίας».

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Αυγή» της Κυριακής, το σχέδιο για αύξηση του κατώτατου μισθού βρίσκεται ήδη στην τελική ευθεία υλοποίησής του, έχοντας ήδη και τη σύμφωνη γνώμη των «κοινωνικών εταίρων». Μάλιστα, στην πορεία ικανοποιήθηκαν και προβλέψεις προηγούμενων δεσμεύσεων (2012) προκειμένου η διαμόρφωση του νέου κατώτατου μισθού να λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, την αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας, αλλά και το ποσοστό ανεργίας. Υπενθυμίζεται ότι με το δεύτερο Μνημόνιο προβλέφθηκαν η μείωση του κατώτατου μισθού (586 ευρώ από 751) όσο και ο ηλικιακός διαχωρισμός για τους νέους έως 25 ετών, των οποίων οι εισαγωγική αμοιβή υποβιβάστηκε στα 510 ευρώ μεικτά.

Ο καθορισμός του κατώτατου μισθού μελετήθηκε από μια άτυπη επιτροπή που αποτελείται από παράγοντες των υπουργείων Οικονομίας και Εργασίας, αλλά και εκπροσώπους των εργοδοτικών και κοινωνικών οργανώσεων και έχει καταλήξει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο νέος κατώτατος μισθός αναμένεται να δρομολογηθεί αμέσως μετά την επίσημη έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα, δηλαδή τον ερχόμενο Αύγουστο, ενώ η διαμόρφωσή του θα γίνει σε δύο φάσεις. Με άλλα λόγια, θα αυξηθεί δύο φορές προκειμένου να επανέλθει με σταδιακότητα στα προ Μνημονίου επίπεδα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην ανάγκης αύξηση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα, και μάλιστα σε ποσοστό περί το 25%, έχει αναφερθεί η ETUC. Όπως αναφέρθηκε πρόσφατα, «στην Ελλάδα ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να αυξηθεί κατά 25% προκειμένου να φτάσει στο 60% του εθνικού ενδιάμεσου (median) μισθού». Να σημειωθεί ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού στο 60% του μέσου ή του ενδιάμεσου μισθού θεωρείται ότι μειώνει σημαντικά τη φτώχεια των εργαζομένων και οδηγεί στην οικονομική ανάπτυξη.

«Μαύρη εργασία», «μαθητεία» και εργολαβίες

Την ερχόμενη εβδομάδα, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, θα προωθηθεί στη Βουλή το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας που προβλέπει σειρά μέτρων περιορισμού της εργασιακής επισφάλειας.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά την αδήλωτη ή υποδηλωμένη εργασία, ο παραβάτης εργοδότης θα είναι υποχρεωμένος εντός δέκα εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου να προβεί στην πρόσληψη του εργαζομένου ή των εργαζομένων που διαπιστώθηκαν ως αδήλωτοι με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης.

Αναλυτικά, για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο επιβάλλεται πρόστιμο 10.500 ευρώ στον εργοδότη και αναδρομική καταβολή ασφαλιστικών εισφορών τριών μηνών. Το πρόστιμο προσαυξάνεται σε περιπτώσεις υποτροπής έως 200%. Προβλέπεται ωστόσο δυνατότητα έκπτωσης του προστίμου εφόσον προσληφθεί άμεσα ο αδήλωτος εργαζόμενος με σύμβαση εργασίας πλήρους απασχόλησης ως εξής:

α) Στο ποσό των 7.000 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών.

β) Στο ποσό των 5.000 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον έξι μηνών.

γ) Στο ποσό των 3.000 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον ενός (1) έτους.

Ταυτόχρονα, για το καθεστώς «εργασιακής μαθητείας» ο εργοδότης θα είναι στο εξής υποχρεωμένος να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη τους μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές που απασχολεί για πρακτική άσκηση ή μαθητεία. Επίσης, ο συνολικός αριθμός των μαθητών, σπουδαστών και φοιτητών που απασχολούνται για πρακτική άσκηση ή μαθητεία σε τουριστικές επιχειρήσεις δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει ποσοστό 17% του συνολικού προσωπικού κάθε επιχείρησης ή εκμετάλλευσης και σε κάθε περίπτωση τα σαράντα (40) άτομα.

Τέλος, με το νομοσχέδιο θεσπίζεται ένα σύστημα κανόνων που καθιερώνει την αλληλέγγυα και εις ολόκληρον ευθύνη του αναθέτοντα, του εργολάβου και του υπεργολάβου έναντι των εργαζομένων κατά την εκτέλεση ενός ανατεθειμένου έργου. Έτσι, διευρύνεται η προστασία των εργατικών δικαιωμάτων για την καταβολή οφειλόμενων αποδοχών, ασφαλιστικών εισφορών και τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων απόλυσης για την αποζημίωση σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος και την εφαρμογή των μέτρων υγείας και ασφάλειας. Προβλέπεται δε ότι ευθύνη για την παραβίαση εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας φέρει όχι μόνο ο υπεύθυνος εργολαβίας, αλλά και η επιχείρηση που αποδέχθηκε τις υπηρεσίες του.