Coscoταδισμός στο λιμάνι του Πειραιά;

Τραμπούκικη επίθεση και περίεργο νέο σωματείο καταγγέλλουν εργαζόμενοι

Πρόσφατα στους προβλήτες ΙΙ & ΙΙΙ της ΣΕΠ-COSCO στο λιμάνι του Πειραιά, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των εργαζομένων από τον πρόεδρο του συνδικάτου των εργαζομένων στο χώρο,

ο τελευταίος δέχτηκε πισώπλατα απρόκλητη σωματική και παράλληλα λεκτική επίθεση από εργαζόμενο, τον οποίο στη συνέχεια περίμενε δίκυκλο για να τον απομακρύνει από το χώρο. Κρίνοντας από την εξέλιξη των γεγονότων ο προαναφερόμενος τραμπουκισμός ήταν προσχεδιασμένος. Ο δράστης είχε προσληφθεί πρόσφατα από την εταιρεία ως επόπτης ασφαλείας. Καθήκον του είναι η επιτήρηση της τάξης και της ασφάλειας. Ο δράστης επανήλθε στη θέση του ένα περίπου μήνα μετά.

Η εργοδοσία έχει ευθύνες γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο εργαζόμενο για αυτή τη θέση, με τι κριτήρια άραγε; Αλλά και γιατί 8 χρόνια τώρα έχει παγιωθεί στο χώρο δουλειάς ένα κλίμα περιφρόνησης και απαξίας απέναντι στα αιτήματά και τα προβλήματα των εργαζομένων. Με την ίδια περιφρόνηση η εργοδοσία αντιμετωπίζει και το συνδικάτο τους, με το οποίο αρνείται να συζητήσει και να διαπραγματευτεί με ουσιαστικό τρόπο ζητήματα όπως συλλογικές συμβάσεις, θέματα υγείας και ασφάλειας.

Λίγες ημέρες πριν από την επίθεση η εργοδοσία φέρεται να δραστηριοποιείται περαιτέρω και να υποστηρίζει ενεργά την πρόσφατη πρωτοβουλία για την ίδρυση ενός ακόμη σωματείου στο χώρο. Πληροφορίες λένε ότι οι προϊστάμενοι μοίραζαν στους εργαζόμενους στο χώρο εργασίας αιτήσεις και μέσα από την άσκηση -έντονης σε κάποιες περιπτώσεις- πίεσης τους καλούσαν να γίνουν μέλη αυτού του σωματείου για το οποίο δεν δίνονταν καμιά άλλη πληροφορία. Οι μη πρόθυμοι να εγγραφούν απειλούνταν ότι θα αποκλείονταν από ημερομίσθια.

Παράλληλα, αν και δεν εμφανίστηκε κάποια ομάδα εργαζομένων στο χώρο δουλειάς με φυσική παρουσία ή ανακοινώσεις, ώστε να παρουσιάζεται ως νέα κίνηση με επιχειρηματολογία για το ένα ή το άλλο θέμα, σε λιγότερο από μια βδομάδα βγήκε η πρώτη ανακοίνωση που καλούσε σε γενική συνέλευση δύο μέρες μετά και σε αρχαιρεσίες την αμέσως επόμενη μέρα! Όποιος έχει στοιχειώδη επαφή ή εμπειρία από συνδικάτα τέτοιες ταχύτατες διαδικασίες μόνο με «στρατιωτική πειθαρχία» μπορούσαν να υλοποιηθούν!

Η κριτική που ασκείται μέσω πρόσφατων ανακοινώσεων από το νεοσύστατο συνδικάτο σε αυτό που ήδη δραστηριοποιείται στο χώρο, είναι η αμφισβήτηση της δράσης, ο κομματικός και κατευθυνόμενος συνδικαλισμός και τελικά η αναποτελεσματικότητα λόγω των ακραίων απαιτήσεων τονίζοντας πολλές φορές ότι το νέο σωματείο «δεν κάνει πολιτική». Αυτή η προσέγγιση αποδεικνύεται ελκυστική για την εργοδοσία, γιατί σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, αλλά και από πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξη εκπροσώπου της τελευταίας, αντίθετα με τη μέχρι τώρα συμπεριφορά της, ζητά να τους συναντήσει και να συζητήσει τις προτάσεις τους, που όμως δεν τις έχουν ακόμη δημοσιοποιήσει.

Ζήτημα όλων των εργαζομένων

Οι τελευταίες εξελίξεις στο χώρο των προβλητών ΙΙ & ΙΙΙ της ΣΕΠ-COSCO αφορούν πρωτίστως στους εργαζόμενους στη λιμενική βιομηχανία και στους εργαζόμενους στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, αλλά θεωρούμε και συνολικότερα το συνδικαλιστικό κίνημα ιδιαίτερα λόγω της σημασίας της σύγκρουσης που λαμβάνει χώρα μεγάλο διάστημα μέχρι τώρα.

Ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη τραμπούκικη επίθεση διαμορφώνεται μια κατάσταση άκρως επικίνδυνη. Η επίθεση είναι σαφέστατα και χωρίς δεύτερη σκέψη μια ενέργεια καταδικαστέα. Η συνδικαλιστική ελευθερία είναι κορυφαίο ζήτημα δημοκρατίας και οφείλουμε όλοι να την περιφρουρούμε καταδικάζοντας κάθε ενέργεια, εν τη γενέσει της, που στοχεύει στην αμφισβήτηση αυτού του κορυφαίου δημοκρατικού δικαιώματος. Η αδιαφορία σε τέτοιου είδους περιστατικά είναι ανεύθυνη και επικίνδυνη σε μια περίοδο που ολοκληρωτικές λογικές τείνουν να παραγκωνίσουν το διάλογο, τη δημοκρατία και τα δικαιώματα.

Όλοι ευχαριστημένοι;

Σε ένα δύσκολο και σκληρό -από πολλές απόψεις- χώρο εργασίας, οκτώ χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας του τέρμιναλ, έγινε κατορθωτό να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο διεκδικήσεων από τη συλλογική έκφραση των εργαζομένων, την ΕΝΕΔΕΠ. Παρά τη χαμηλή συνδικαλιστική πυκνότητα πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες δράσεις και κινητοποιήσεις που άνοιξαν τα ζητήματα στους εργοδότες αλλά και σε πολύ μικρότερο βαθμό στην κοινωνία. Η ιδεολογική και οργανωτική ταύτιση του σωματείου με το χώρο των λεγόμενων «ταξικών συνδικάτων» δεν άργησε να δείξει τις αδυναμίες της με άμεσο αποτέλεσμα την περιχαράκωση και την ολοφάνερα ασφυκτική κομματική καθοδήγηση. Αυτό βέβαια δεν δικαιολογεί σε καμιά περίπτωση την παρέμβαση της εργοδοσίας και τη χειραγώγηση των εργαζομένων, πόσω δε μάλλον την άνανδρη επίθεση. Δίνει όμως στην εργοδοσία την αφορμή να δημιουργήσει ένα ψευδεπίγραφο και «πολυπόθητο» άλλοθι για να προχωρήσει στην ωμή παρέμβαση και να πιέζει την πλειοψηφία των εργαζομένων να διαλέξουν στρατόπεδο, «ή με μας ή μ’ αυτούς».

Αντί λοιπόν να αναπτύσσεται ο διάλογος και η αντιπαράθεση εντός ενός και μόνο σωματείου όπου θα συσπειρώνεται ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός εργαζομένων και έτσι αυτό να έχει μεγαλύτερες δυνατότητες παρέμβασης και επιτυχίας, τώρα έχουμε την αντιπαράθεση μεταξύ διαφορετικών σωματείων. Με αυτό τον τρόπο η εργοδοσία δεν είναι πλέον ο αποκλειστικός στόχος, έτσι αδυνατίζει το μήνυμα και χαλαρώνει η σχέση μεταξύ των μελών. Διάφορες πλευρές συγκροτούνται με στόχο την κυριαρχία στο χώρο και την επικράτηση του ισχυρότερου. Δυστυχώς όμως, ο ισχυρός πόλος με κυρίαρχο μέσο πίεσης την ίδια την εργασία, είναι ο εργοδότης και φαίνεται στην επιχειρηματολογία του νεοσύστατου μη «πολιτικού» σωματείου, η οποία μεταξύ άλλων λέει ότι «με ευθύνη, σοβαρότητα, ενότητα και διάλογο θα κερδίζουμε πάντα αλλά δεν θα ρισκάρουμε τις δουλειές μας» και σε άλλο σημείο: «Οι εταιρείες των 1.500 εργαζομένων είμαστε εμείς». Δηλαδή, μαζί μας θα είστε πάντα κερδισμένοι και δεν θα χάσετε το μεροκάματο σας, θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι εργοδότες-εργαζόμενοι. Μια κατάσταση win-win που λένε.

Η εργοδοτική παρέμβαση είναι εξόφθαλμη σε λεκτικό επίπεδο τουλάχιστον. Αξίζει να τονιστεί ότι το «πλαίσιο» και η «φιλοσοφία» του νέου σωματείου διατυπώθηκε μετά τις αρχαιρεσίες κι αφού προηγουμένως κλήθηκαν ή πιέστηκαν οι εργαζόμενοι να συμμετάσχουν σε αυτό το σωματείο. Η εξαπάτηση των εργαζομένων -επιεικής χαρακτηρισμός- είναι επίσης ολοφάνερη. Πρώτα γίνετε μέλη και νομιμοποιήστε μας και μετά θα μάθετε ποιοι είμαστε και τι θέλουμε.

Ακραία κοινωνική αδικία

Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους του κομματικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού, βρίσκονται οι εργαζόμενοι, οι οποίοι παράλληλα βιώνουν μια σκληρή πραγματικότητα εργασιακής ανασφάλειας, χαμηλού εισοδήματος, διαρκούς απειλής απώλειας έστω κι αυτού του μεροκάματου. Εν ολίγοις βιώνουν μια ακραία κοινωνική αδικία.

Η περίπτωση του τέρμιναλ της COSCO έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι μια πρόσφατη πολυδιαφημισμένη ξένη επένδυση με εγγυημένο, σχεδόν σε απόλυτο βαθμό, πολυετή ορίζοντα σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης και πολλές θέσεις εργασίας. Η COSCO έχει επιλέξει να αναθέσει το κύριο έργο της σε εργολάβους. Η πλειονότητα των εργαζομένων εκεί βιώνουν την επισφάλεια και την αμφισβήτηση των εργασιακών και ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων.

Μόνοι χαρούμενοι, οι εργολάβοι

Η εικόνα ενός σωματείου που περιχαρακώνεται στα στενά όρια ενός κομματικού μηχανισμού υπακούοντας στις επιδιώξεις του κομματικού φορέα, ενώ παράλληλα αποκλείει τις συνεργασίες και το διάλογο με άλλα συνδικάτα δεν είναι καθόλου ελκτική για να συμμετέχει ο κάθε εργαζόμενος. Από την άλλη πλευρά, η εικόνα ενός εργοδοτικού σωματείου με ωμές παρεμβάσεις της εργοδοσίας και την οσφυοκαμπτική λογική είναι τελείως αποκρουστική και επιβλαβής για τους εργαζόμενους.

Για να αυξηθεί η συνδικαλιστική πυκνότητα στους χώρους δουλειάς και η ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων σ’ αυτά, απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα σωματεία να λειτουργούν με δημοκρατικές διαδικασίες, διάλογο και διαφάνεια. Η ιδεολογική αντιπαράθεση είναι αυτή που τελικά θα κάνει καθαρά τα αιτήματα και θα δώσει τα όπλα και τα εργαλεία για τη διεκδίκηση τους.

Είναι λυπηρό σε έναν τόσο μεγάλο εργασιακό χώρο με μακρά ιστορία εργατικών αγώνων και κατακτήσεων να υπάρχει σήμερα αυτή η απαράδεκτη κατάσταση για τα εργασιακά δικαιώματα και να μην μπορούν οι εργαζόμενοι να συγκροτήσουν τις απαραίτητες αντιστάσεις απέναντι στην εργοδοσία.

Μετά και την τελευταία 24ωρη απεργία που ανέδειξε πολύ έντονα τις οργανωτικές δυσκολίες και αδυναμίες όπως και τις αντιθέσεις και την απόσταση μεταξύ των εργαζομένων που ανήκουν στα δύο σωματεία, οι μόνοι χαρούμενοι είναι οι εργολάβοι, δηλαδή η εργοδοτική πλευρά. Χρειάζεται συστηματική δουλειά και πολύ χρόνος για να χτιστούν σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στους εργαζόμενους. Αλλά αυτή η επιλογή είναι η μόνη που θα ενδυναμώσει την αποτελεσματικότητα του συνδικάτου τους και θα βελτιώσει τις εργασιακές συνθήκες στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ της COSCO.

Αναστασία Φραντζεσκάκη

μέλος ΔΣ Ομοσπονδίας Υπαλλήλων

Λιμανιών Ελλάδας (ΟΜΥΛΕ)

Γιώργος Γώγος

μέλος ΔΣ Εργατικού Κέντρου

Πειραιά (ΕΚΠ)