Ο Πάρασκευάς Μόρφης για την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας

Λάβαμε και δημοσιεύουμε επιστολή του συναδέλφου Παρασκευά Μόρφη , έμπειρου συνδικαλιστή της ΠΟΣ επί χρόνια ,  για την ΣΣΕ . 

Με αφορμή τη συζήτηση που άρχισε για τη ΣΣΕ θέλω να διατυπώσω κάποιες σκέψεις και απόψεις. Κατ' αρχήν θεωρώ ότι μια Συλλογική Σύμβαση είναι ο υπέρτατος βαθμός της δράσης του συνδικάτου με την οποία "κωδικοποιούνται" και αποτυπώνονται τα εργασιακά ζητήματα που αφορούν τους εργαζόμενους. Η υπόλοιπη δράση ούτως ή άλλως αφιερώνεται σε

ζητήματα καθημερινότητας που μερικές φορές είναι σημαντικά, ωστόσο δεν αφορούν σχεδόν ποτέ το σύνολο των εργαζομένων.

Όλοι δηλώνουν ότι επιθυμούν την υπογραφή μιας Συλλογικής Σύμβασης. Εργαζόμενοι, συνδικάτο, Διοικήσεις, μερικές φορές και οι κυβερνητικοί παράγοντες. Λένε όλοι την αλήθεια; Όχι. Στη σημερινή συγκυρία φαίνεται πως η κυβέρνηση φαίνεται διατιθεμένη να ανοίξει την "βαλβίδα εκτόνωσης" και να αφήσει να "τρέξουν" υπογραφές συλλογικών συμβάσεων με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του Μαΐου. Φυσικά για να μην τρέφονται αυταπάτες, επ' ουδενί  δεν θ' αφήσει να διαταραχθεί η φυσιογνωμία του ενιαίου μισθολογίου. Κατά βάση δεν επιθυμεί τις συμβάσεις, αλλά στη παρούσα φάση "κάνει την ανάγκη φιλότιμο". Οι Διοικήσεις από την πλευρά τους δεν επιθυμούν (παρά τα όσα μπορεί να λένε) υπογραφή συλλογικής σύμβασης. Βλέποντας τα νούμερα να ευημερούν σε καμιά περίπτωση δεν θέλουν να αλλάξει το μισθολογικό και οικονομικό status αφού με αυτό βρίσκονται εντός των στόχων του Υπουργείου  Οικονομικών.

Η πλευρά του συνδικάτου λέει (καλώς) ότι επιθυμεί την υπογραφή σύμβασης. Υπό προϋποθέσεις. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Οι προϋποθέσεις αλλιώς ορίζονται από κάθε οπτική γωνία. Δεν επιθυμώ και ούτε είμαι σε θέση να κρίνω. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Ο τελικός κριτής των προϋποθέσεων πρέπει να είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Γιατί πάντα υπάρχουν και σκοπιμότητες. Ποιός δεν θα ήθελε για παράδειγμα την κατάργηση του ενιαίου μισθολογίου μέσω της υπογραφής σύμβασης; Κανείς. Ποιός δεν θα ήθελε την επιστροφή των μισθών στα επίπεδα του 2009; Είναι εφικτός αυτός ο στόχος; Πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για υπογραφή σύμβασης; Προσωπικά θεωρώ την εκάστοτε συλλογική σύμβαση ως ένα διαρκές μεταβατικό στάδιο που πάντα πρέπει να εξελίσσεται με γνώμονα τις επικρατούσες συνθήκες και πάντα στην κατεύθυνση της βελτίωσης στον μέγιστο βαθμό της ωφέλειας των εργαζομένων.

Σε μια διαπραγμάτευση πρέπει να γνωρίζεις ή να προβλέπεις τη dead line του συνομιλητή. Το ίδιο κάνει κι εκείνος. Διαπραγμάτευση δεν μπορεί να σημαίνει την πλήρη αποδοχή των θέσεών μου ή των δικών του. Αυτό ονομάζεται τελεσίγραφο. Ο πήχης πρέπει να τοποθετείται αμφίδρομα σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορούν να τον περάσουν και οι δύο πλευρές. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν θα πρέπει ενίοτε να "επιβάλλεις" μια άποψη μέσα από σύγκρουση. Κάθε άλλο. Αρκεί να γνωρίζεις τις δυνατότητές σου, τις δυνάμεις σου και να προκαλέσεις τη σύγκρουση σε ένα πεδίο που θα σου εξασφαλίζει πιθανότητες νίκης.

Καμιά συλλογική σύμβαση δεν ήταν εφ όρου ζωής. Ακόμη και όταν έχει ημερομηνία λήξεως η ζωή έχει δείξει ότι με το πάτημα ενός κουμπιού οι κυβερνώντες μπορούν να κάνουν delete.

Διαβάζοντας το σχέδιο κειμένου για τη Σ.Σ.Ε πιστεύω ότι περιέχει θετικές προτάσεις. Σίγουρα δεν είναι ένα κείμενο που συνάδει με τις πραγματικές ανάγκες των σιδηροδρομικών. Θα μπορούσε ακόμη να περιέχει περισσότερες καθώς κινείται στη λογική των "θεσμικών παροχών". Κατανοώ και αυτούς που εκφράστηκαν θετικά αλλά και αυτούς που τοποθετήθηκαν αρνητικά. Νηφάλια πρέπει να δει κάποιος χωρίς σκοπιμότητα (αν και αυτές πάντα θα υπάρχουν) αν το κείμενο αυτό προσθέτει ή αφαιρεί. Η άποψή μου (η οποία μπορεί και να μην ενδιαφέρει κανέναν) είναι ότι προσθέτει. Λίγα, ελάχιστα αλλά προσθέτει. Και καθώς δεν υπάρχουν αναφορές στο ενιαίο μισθολόγιο δεν υπάρχει η τυπική παραδοχή του εκ μέρους του συνδικάτου. Για το επίδομα ευθύνης που χύθηκε και θα χυθεί ακόμη αρκετό μελάνι πιστεύω ότι δεν θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της σύμβασης. Στο ερώτημα που εύλογα θα διατυπώσει κάποιος "μα στην ΟΣΥ το δέχθηκαν" απαντώ ότι "κοντός ψαλμός...". 'Όπως κάποιοι είχαν βιαστεί να πανηγυρίσουν με τη "μη εφαρμογή" του νόμου 4024  στην παραπάνω εταιρεία, αλλά  ακολούθησε η αναδρομική παρακράτηση (πληρώνουν ακόμη). Αν θα μπορούσε να υπάρξει μια διατύπωση μέσα στο κείμενο για δέσμευση  με νομοθετική ρύθμιση μέσα στο κείμενο προκειμένου το θέμα να κρατηθεί "ζεστό" θα ήταν ευπρόσδεκτη.

Επιχειρώντας μια επισήμανση κάποιων επί μέρους θεμάτων αναφέρω: Στο άρθρο 2 όπου αναφέρεται η καταβολή αποζημίωσης πιστεύω ότι θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι λύνεται το θέμα που εκκρεμεί για αποζημίωση 15.000 σε όλους χωρίς τη διάκριση που αφορούσε τους εργατοτεχνίτες.

Στο άρθρο 5 , στην παρ. 1 θα πρέπει να συμπεριληφθεί  και η αποζημίωση θανάτου από επαγγελματική ασθένεια.

Παρά τα όσα γράφτηκαν πιστεύω ότι τα περιεχόμενα του άρθρου 3 διασφαλίζουν σε ελάχιστο βαθμό μια μερίδα εργαζομένων. Όχι όλους. Τώρα ότι  αυτό το άρθρο είναι "προάγγελος" απολύσεων γράφεται καθ' υπερβολή. Ο κίνδυνος απόλυσης πλέον υπάρχει για όλους τους εργαζόμενους είτε είναι στον ιδιωτικό είτε στο δημόσιο είτε στο ευρύτερο δημόσιο. Πολύ περισσότερο όταν σε ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ υπάρχει η απειλή της ιδιωτικοποίησης και της πώλησης. Και η απειλή παραμένει είτε με το άρθρο είτε χωρίς το άρθρο. Αφήνω στην άκρη το ενδεχόμενο ότι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις εκ των "έξω" για ιδιαίτερη μεταχείριση.

Τελειώνοντας θέλω να πω με δεδομένο ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα μέχρι να βρεθεί κάποιο καλύτερο που να την αντικαταστήσει, η υπογραφή ή όχι μιας συλλογικής σύμβασης θα πρέπει να τελεί υπό την έγκριση της πλειοψηφίας των ενδιαφερομένων. Δηλαδή των εργαζομένων. Είτε αυτή εκφράζεται άμεσα, είτε έμμεσα.

Παρασκευάς Μόρφης