Ένα εφιαλτικό σκηνικό σύγχυσης και ασυνεννοησίας αποκαλύπτει η διερεύνηση του σιδηροδρομικού φιάσκου, τον Ιανουάριο του 2022, με τους 12 τραυματίες και τους 820 εγκλωβισμένους επιβάτες, σε Λιβαδειά, Οινόη και Λιανοκλάδι. Έναν χρόνο αργότερα, η κυβέρνηση αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα, να καταργήσει δεκάδες δρομολόγια τρένων, κλείνοντας ουσιαστικά το δίκτυο, για να αποφύγει την επανάληψη.
Η διερεύνηση του τι ακριβώς συνέβη στις 24/1/22, στο ξεκίνημα της κακοκαιρίας «Ελπίς», δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) επέβαλε τον περασμένο Δεκέμβριο πρόστιμο 300.000 ευρώ στη Hellenic Train (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ), για παραβίαση των κανονισμών σε σχέση με τα δικαιώματα των επιβατών. Όμως, σε εξέλιξη βρίσκεται άλλη έρευνα που αφορά την πιθανή παραβίαση των κανόνων ασφαλείας από τη Hellenic Train και τον ΟΣΕ (ως διαχειριστή της υποδομής).
Χάριν αυτής της έρευνας συνεδρίασε τον περασμένο Οκτώβριο η Επιτροπή Ακροάσεων στη ΡΑΣ και η «Εφ.Συν.» έχει στη διάθεσή της αναλυτικές και διασταυρωμένες περιγραφές για τα όσα ακούστηκαν εκεί από τους εξεταζόμενους μάρτυρες. Απαντήσεις και μη απαντήσεις που αποκαλύπτουν ότι μια σειρά από δυσλειτουργίες υποεκτιμήθηκαν πέρυσι και οδήγησαν στο χάος: Έλλειψη προσωπικού, καχυποψία ανάμεσα σε Hellenic Train-ΟΣΕ, «τσιγκουνιές» ακόμη και σε καύσιμα για αποφυγή εκχιονισμών, διαδικασίες που τηρούνται στο περίπου.
Και όταν προκύπτει το πρόβλημα, αφόρητες πιέσεις άνωθεν, που οδηγούν σε μοιραία λάθη. Το πρόβλημα είναι ότι από πέρυσι μέχρι φέτος, το μόνο που άλλαξε είναι ότι η κυβέρνηση υπέγραψε και ψήφισε στη Βουλή νέα σύμβαση για να επιδοτήσει τους Ιταλούς της ιδιωτικοποιημένης Hellenic Train με 750 εκατομμύρια ευρώ, σε βάθος 15ετίας. Εκτός από το να μοιράζει χρήματα στους ιδιώτες, η κυβέρνηση μοίρασε φέτος και επιτελικές εντολές για κατάργηση των δρομολογίων, ακολουθώντας την ίδια μέθοδο με την αντιμετώπιση των πυρκαγιών: «Αφήνουμε τη φωτιά ανεξέλεγκτη, αλλά εκκενώνουμε τις περιοχές για να μην υπάρχουν θύματα».
Και αν, στην περίπτωση των πυρκαγιών, αυτό οδηγεί στον αφανισμό εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων δάσους, εδώ «εξαφανίζεται» ο σιδηρόδρομος, ως το πλέον αξιόπιστο μέσο μετακίνησης σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες και «κερδίζουν» οι αυτοκινητόδρομοι, που έκλεισαν λιγότερο στη διάρκεια της πρόσφατης κακοκαιρίας. Ας θυμηθούμε όμως τα γεγονότα στις 24 Ιανουαρίου 2022, βάσει και των περιγραφών στην Επιτροπή Ακροάσεων:
● Γύρω στις 13.40, η αμαξοστοιχία 54 (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) ακινητοποιείται στη Λιβαδειά, «λόγω κακοκαιρίας», όπως γράφουν τότε τα μέσα ενημέρωσης. Στην Επιτροπή Ακροάσεων, αποκαλύπτεται ότι είχε σπάσει και στραβώσει η «ποδιά» που υπάρχει μπροστά από τη μηχανή, για άγνωστο λόγο. Οι μηχανικοί αποκλείουν να έσπασε από το χιόνι που δεν περνούσε τους 16 πόντους (βάσει κανονισμού, τα τρένα κυκλοφορούν και με 50 πόντους χιόνι). Δεν αποκλείεται όμως να βρήκε κάτι σκληρό, έναν κορμό δέντρου, όπως έγινε την περασμένη Δευτέρα.
● Λίγη ώρα μετά, πέφτει το ρεύμα και οι επιβάτες αρχίζουν να διαμαρτύρονται για έλλειψη θέρμανσης. Ξεκινούν προσπάθειες να έρθει εφεδρική ντιζελομηχανή από το Λιανοκλάδι. Η διαδικασία καθυστερεί και στο μεταξύ καταφτάνουν προς βοήθεια ακόμη δύο ηλεκτράμαξες από την κατεύθυνση της Αθήνας.
Ώρα 19.00, βρίσκεται μία μηχανή μπροστά από την 54 και άλλες δύο στην ουρά της, αλλά δεν καταφέρνουν, ούτε να συνδεθούν για ρυμούλκηση, ούτε να δώσουν ρεύμα για θέρμανση. Καλείται πέμπτη μηχανή, μία από τις θρυλικές MLV, που λειτουργούν ως εκχιονιστικά και καταφέρνουν να κρατούν ανοικτές τις γραμμές σε Μακεδονία και Θράκη, ακόμη και με τρία μέτρα χιόνι, όπως λέει έμπειρος μηχανικός της Hellenic Train.
● Λίγη ώρα αργότερα, οι τέσσερις μηχανές καταφέρνουν να συνδεθούν, ξεκινούν από τη Λιβαδειά, αλλά δύο χιλιόμετρα μετά, ακινητοποιούνται στη μέση του πουθενά. Η MLV, βάρους 120 τόνων, έρχεται από πίσω και πέφτει με ταχύτητα 40 χιλιομέτρων την ώρα. 12 άνθρωποι τραυματίζονται από την πρόσκρουση, μία ηλεκτράμαξα πάει για παλιοσίδερα, άλλη μία παθαίνει ζημιές 2 εκατομμυρίων ευρώ. Η σύνθεση των τεσσάρων μηχανών μετακινείται 15 μέτρα από την πρόσκρουση.
● Θα χρειαστεί να έρθουν ακόμη δύο ντιζελάμαξες, να σύρουν την αμαξοστοιχία 54 στη Δαύλεια, για να διακομιστούν οι τραυματίες και οι υπόλοιποι επιβάτες να φτάσουν στο Λιανοκλάδι τα μεσάνυχτα.
● Λόγω των συμβάντων στη Λιβαδειά, η γραμμή κλείνει. Ακόμη τρεις αμαξοστοιχίες (55, 56 και 885) εγκλωβίζονται πίσω της στην Οινόη και άλλη μία (57) στην Τιθορέα. Συνολικά, 820 επιβάτες θα ταλαιπωρηθούν μέχρι το ξημέρωμα, χωρίς θέρμανση, τροφή και ενημέρωση, μέχρι να προωθηθούν στον προορισμό τους με άλλα μέσα. Θα χρειαστούν τρεις μέρες μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως η κυκλοφορία, στη γραμμή ανόδου προς Θεσσαλονίκη.
Μπαλάκι οι ευθύνες
Κυρίαρχη στη διάρκεια της συνεδρίασης τον περασμένο Οκτώβριο, ήταν η προσπάθεια κάθε πλευράς να πετάξει τις ευθύνες για το ατύχημα μακριά της. Πρώτος και καλύτερος, ο τότε και νυν διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train, Μαουρίτσιο Καποτόρτο, μίλησε για «πρωτοφανή κακοκαιρία και χιονόπτωση». Εάν αποδειχτεί ότι όλα ξεκίνησαν από λάθος μηχανοδηγού, η ευθύνη καταλήγει στη Hellenic Train.
Εάν δόθηκαν λάθος οδηγίες από το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας όμως, φταίει ο ΟΣΕ. Το ίδιο εάν δεν είχε καθαριστεί η γραμμή ή αν δεν έδωσαν σωστές αναφορές οι σταθμάρχες. Ιδιαίτερα έμπειρος μηχανικός της Hellenic Train μιλά για τα περιστατικά, όπως τα έζησε από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στη Συγγρού, αλλά και με βάση την πολύχρονη εμπειρία του. Αυτός είναι που λέει ότι τα τρένα κυκλοφορούν και με τρία μέτρα χιόνι, αρκεί να προηγείται κατάλληλη μηχανή που καθαρίζει.
Κορμός δέντρου τρύπησε το «γρήγορο τρένο» και παραλίγο να σκοτώσει τον μηχανοδηγό στην καμπίνα του, την περασμένη Κυριακή. Ένα χρόνο πριν με την «Ελπίδα», ίσως να συνέβη κάτι αντίστοιχο, οδηγώντας στον τραυματισμό 12 επιβατών και τον πολύωρο εγκλωβισμό 820. Θάνατος δια παλουκώματος στο δημόσιο σιδηροδρομικό δίκτυο...
Παραδέχεται ότι η αμαξοστοιχία με τη σπασμένη ποδιά έτρεχε ανεβαίνοντας με 160 χιλιόμετρα, αλλά έφταιγε ο ΟΣΕ που δε μείωσε το όριο. Υπερασπίζεται τον μηχανοδηγό της MLV, που ξεκίνησε χωρίς γραπτές οδηγίες, επειδή είχαν περάσει έξι ώρες και όλοι φώναζαν «κάντε γρήγορα». Κατηγορεί τον σταθμάρχη που δεν του είπε να επιβραδύνει για να προλάβει να φρενάρει. Λέει ότι ο ΟΣΕ έπρεπε να δώσει εντολή για να ανεβοκατεβαίνει μηχανή μεταξύ Οινόης-Λιανοκλαδίου και να καθαρίζει.
Επικαλείται το κλείσιμο της Αττικής Οδού, για να δείξει την ένταση των φαινομένων, αλλά λέει ότι δεν ήταν στη Λιβαδειά, για να ξέρει και τι ακριβώς συνέβαινε εκεί. «Παρακαλούσαμε να βγουν για εκχιονισμό, αλλά κάποιοι θέλανε να κάνουν οικονομία, να μην πληρώσουν τα καύσιμα. Ποιος θα πληρώσει τώρα αυτό το χάλι;», αναρωτήθηκε κάποια στιγμή. Πιεζόμενος, απαντά ότι στην περιοχή υπήρχε χιόνι πάχους 20 πόντων. Λίγο αργότερα, πάντως, συνάδελφοί του από τον ΟΣΕ θα του πουν ότι βάσει κανονισμού, τα τρένα κινούνται και με 50 πόντους χιόνι.
Ερωτώμενος για το επίπεδο συνεννόησης ανάμεσα στον διαχειριστή ΟΣΕ, την υπεύθυνη λειτουργίας Hellenic Train και τη μεταφορά πληροφόρησης από τους επιτόπου σταθμάρχες και μηχανοδηγούς, θα ομολογήσει ότι παλιά βρίσκονταν όλοι μαζί στην ίδια αίθουσα, βλέπανε τα δεδομένα της κυκλοφορίας, της γραμμής, του τροχαίου υλικού και αποφάσιζαν από κοινού. Τώρα όλοι τρέχουν με τα κινητά, μονολόγησε.
«Ζούμε σε έναν σιδηρόδρομο χωρίς στελέχη, δεν γίνονται έτσι οι δουλειές», παραδέχθηκε. Κάποιος σημείωσε τα λόγια του: «Παλιά προβλεπόταν ότι όλες οι μηχανές πάνε με δύο μηχανοδηγούς και έναν προϊστάμενο. Μετά, επειδή ο σιδηρόδρομος έπρεπε να γίνει πιο φτηνός, τους μειώσαμε αυτούς».
Σημαντική παραδοχή
Στη δική του κατάθεση, τεχνικό στέλεχος του ΟΣΕ παραδέχεται ότι την ώρα που η μια γραμμή έχει μπλοκάρει από τα συμβάντα στη Λιβαδειά, η δεύτερη έχει επίσης διάφορα προβλήματα, με δέντρα που πέφτουν και διακοπή της ηλεκτροκίνησης. Αναφέρει όμως ότι ούτε η Ηellenic Train ζήτησε διακοπή κυκλοφορίας και ο ΟΣΕ ήθελε να την κρατήσει ανοιχτή. Αλλο στέλεχος του οργανισμού επικαλέστηκε τοπικές αναφορές για χιόνι το πολύ 12 πόντων, που δε δικαιολογεί διακοπή κυκλοφορίας.
Άξια αναφοράς η στάση του παριστάμενου νομικού συμβούλου της Ηellenic Train – το όνομα του οποίου εμφανίζεται σε έγγραφα της Διαύγειας και ως συμβούλου στο υπουργείο Υποδομών. Καταθέτει ένσταση αναρμοδιότητας κατά της ΡΑΣ. Κατηγορεί τον ΟΣΕ ότι μετατρέπει τα στελέχη του σε μάρτυρες κατηγορίας και τη διοίκησή του ότι κρύβεται πίσω τους. Υπερασπίζεται τον μηχανοδηγό της MLV που λειτούργησε υπό πίεση. Επικαλείται τις αναφορές επίσημων οργάνων της πολιτείας για τη βαρύτητα των καιρικών φαινομένων, ώστε να διαψεύσει όσους έλεγαν ότι το χιόνι ήταν λίγο για να διακοπεί η κυκλοφορία από τον ΟΣΕ. Ειρωνεύεται και την πρόεδρο της ΡΑΣ, λέγοντας ότι δεν της απευθύνει μομφή,διότι ο καθένας μπορεί να λειτουργεί με βάση τις δυνατότητές του και τις δυνάμεις του.
Στην «αγόρευσή» του επαναλαμβάνει ότι ο ΟΣΕ είναι διαχειριστής υποδομής και έχει εκείνος την ευθύνη για ένα δίκτυο κακώς συντηρημένο και κακώς φυλασσόμενο. Τυχαία η κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες εργασίες ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου, από ιδιώτες με ΣΔΙΤ, αρχικά από τη Βόρεια Ελλάδα και μετά στην υπόλοιπη, που αναμένεται να φτάσουν το 1,2 δισ. ευρώ;
www.efsyn.gr - Άρης Χατζηγεωργίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου