Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου
Μια επιθετική, ηγεμονική (ιδεολογικά, κοινωνικά και ταξικά) οργάνωση νέου τύπου πρέπει να γεννηθεί.Ποτέ καμιά εθνική εργατική τάξη δεν έχει βρεθεί σε τέτοια ήττα, ώστε να χάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ό,τι κέρδισε σε έναν αιώνα ελεύθερης ταξικής πάλης!
Τα συνδικάτα ήταν ηττημένα και προ του Μνημονίου. Η συναίνεσή τους στα νεοφιλελεύθερα μέτρα
του «εκσυγχρονισμού» και η αιμοδότηση των σοσιαλφιλελεύθερων κυβερνήσεων με κορυφαία τους στελέχη, τα απομόνωσαν από τις ευρύτερες μάζες των εργαζομένων. Ο κυβερνητισμός οδήγησε στη ραγδαία μετάλλαξή τους σε αφυδατωμένους γραφειοκρατικούς-διοικητικούς μηχανισμούς. Έτσι εισήλθαν στη μνημονιακή περίοδο χωρίς ιδεολογική προδιάθεση και σχέδιο αντιμετώπισης της επερχόμενης καταστροφής. Έκτοτε παρακολουθούν το βομβαρδισμένο κοινωνικό τοπίο από τα δώματα της εκχωρημένης κομματικής λειτουργίας. Αδυνατούν να μαζικοποιήσουν τον αγώνα, αφού δεν «αναγνωρίζονται» από τα στρώματα της κοινωνικής κακουχίας.
Την προϊούσα κατάρρευση της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης είχαμε περιγράψει (1), αναλύοντας κυρίως το φαινόμενο της κομματικής εξάρτησης και της ιδεολογικής αλλοτρίωσης. Είχαμε προτείνει την ίδρυση νέων, ανεξάρτητων, αντιγραφειοκρατικών, ιδεολογικοποιημένων, ταξικών, μαζικών και συμμετοχικών συνδικάτων, που θα αντισταθούν στην επερχόμενη σταδιακή ακύρωση των συλλογικών κατακτήσεων, που το Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας προδιέγραφαν.
Η διευρυνόμενη, άλλωστε, οικονομία των υπηρεσιών και η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου της Εργατικής Τάξης (με την ευρεία έννοια) απαιτούσαν νέους οργανωτικούς και λειτουργικούς προσδιορισμούς. Η σύνθεση της Νέας Εργατικής Τάξης παραπέμπει σε νέες ενοποιητικές γραμμές. Εξάλλου, το φαινόμενο της δομικής ανεργίας του γενικευμένου και καταστροφικού καπιταλισμού συνηγορούσε υπέρ της ένταξης των αυξανόμενων ανέργων και συνταξιούχων, στα ενωτικά Εργατικά Συνδικάτα.
Παρ’ όλα αυτά, τα επίσημα συνδικάτα επαναπαύτηκαν στην όλο και πιο ισχνή βάση της κοινωνικής τους νομιμοποίησης και από το κομματικό τους παρατηρητήριο παρακολουθούσαν αμέριμνα τη νομιμοποίηση του νεοφιλελεύθερου λεξιλογίου και τη συνεχή εισαγωγή των θεσμών της απορρύθμισης. Τα στάδια συρρίκνωσης του συλλογικού πολιτισμού και τη συμπεριφορά των πολιτικών και συνδικαλιστικών υποκειμένων, τα έχουμε αναλύσει διεξοδικά.(2)
Τώρα, στη δίνη της θύελλας, τα συνδικάτα είναι σαν καρυδότσουφλα παρασυρμένα από το ρεύμα. Ποτέ καμιά εθνική εργατική τάξη δεν έχει βρεθεί σε τέτοια ήττα, ώστε να χάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ό,τι κέρδισε σε έναν αιώνα ελεύθερης ταξικής πάλης! Η ολοσχερής καταστροφή των συλλογικών κατακτήσεων δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια μεταπολεμική Ιστορία, υπό συνθήκες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Ο Eric Hobsbawm(3), αναστοχαζόμενος τον Μαρξ γράφει ότι, στην εποχή του συνδυασμού της παγκοσμιοποίησης και της μαζικής ανεργίας, το προλεταριάτο δεν ακολουθεί δρόμους επαναστατικής συνειδητοποίησης, αλλά περικλείεται σε αμυντικά και φοβικά σύνδρομα προ του δυσοίωνου μέλλοντος. Πολλές φορές, μάλιστα, ο πολιτικός εθνικισμός κολακεύει τα ξενοφοβικά και προστατευτικά αιτήματα της λαϊκής εργατικής τάξης.
Οι λόγοι της κατάρρευσης έχουν πολλαπλώς αναλυθεί, αλλά οι βασικοί είναι:
α)Η απόλυτη εξάρτηση της συνδικαλιστικής ηγεσίας από τα κόμματα εξουσίας, ακόμη και στην εποχή του Μνημονίου. Στην αρχή οι συνδικαλιστικές κορυφές ενστερνίστηκαν την αιτιολογία περί «σωτηρίας της πατρίδας». Ύστερα επιφυλάχθηκαν και πρόσφατα κάποιοι εκστόμισαν… αυστηρή κριτική προς τους… υπερβολικούς εκπροσώπους της τριαρχίας και τους «εγχώριους κουκουλοφόρους». Το Μνημόνιο ως συνολικό πρόγραμμα και το χρεοκοπημένο πολιτικό προσωπικό που το «πλάσαρε» στο λαό ως «πρόγραμμα σωτηρίας», έμειναν στο απυρόβλητο.
β) Η χαμηλή αξιοπιστία της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στα εργατικά στρώματα που είχαν πληγεί (1998, 2004) και πλήττονται.
γ)Η αδυναμία τους να ανασυγκροτήσουν την εργατική συνείδηση, αν και διέθεταν σοβαρούς πόρους, μηχανισμούς, προσβάσεις και επιστήμονες, που τεκμηρίωναν επαρκώς ένα τέτοιο εγχείρημα.
δ)Η μεταφορά στο εσωτερικό των Συνδικάτων του ύφους, της μυστικοπάθειας και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς της κομματικής γραφειοκρατίας.
ε) Η απροθυμία τους, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, να αναλάβουν άμεσα ιδεολογικές, οργανωτικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες, για την καταγγελία του Μνημονίου. Έχασαν την ευκαιρία της επανα-νομιμοποίησής τους στην κοινωνία, έστω και την ύστατη στιγμή!
Τώρα ημίμετρα δεν αρκούν. Απαιτείται συνολική ταξική ανασυγκρότηση του Συνδικαλιστικού Κινήματος, αφού ο αμυντικός ρόλος του δεν μπόρεσε να κρατήσει ούτε και τα στοιχειώδη κεκτημένα. Μια επιθετική, ηγεμονική (ιδεολογικά, κοινωνικά και ταξικά) οργάνωση νέου τύπου πρέπει να γεννηθεί. Οι νέοι άνεργοι, οι φτωχοί εργαζόμενοι, οι πένητες συνταξιούχοι, οι πτωχευμένοι επαγγελματίες, πρέπει να αποτελέσουν τα μέλη του Νέου Συνδικάτου. Το νέο κοινωνικό αντιμνημονιακό Συνδικάτο δεν αποκλείει κανέναν, δεν «ελιτίζει», δεν εξαρτάται, δεν εντέλλεται. Θεάται το κοινωνικό βάραθρο και προσπαθεί να το υπερβεί με κάθε μέσο, με οργάνωση και δράση βαθιάς συναίσθησης και γνώσης για την ανεπανόρθωτη ζημιά που έχει υποστεί σήμερα η ελληνική κοινωνία και το Εργατικό Κίνημα. Η συνολική ανατροπή του Μνημονίου και το πρόγραμμα κοινωνικής ανασυγκρότησης είναι το κοινό στοιχείο του σύνθετου αντιμνημονιακού Υποκειμένου (πολιτικού-κοινωνικού-συνδικαλιστικού).
Επομένως, ο ΣΥΡΙΖΑ, όλα τα κόμματα και οι συλλογικότητες της Αριστεράς οφείλουν να εργαστούν για τη συγκρότηση αυτού του νέου επαναστατικού Συνδικάτου, που -απαλλαγμένο από τα βάρη και τις δουλείες του παρελθόντος- θα αναλάβει και θα τιμήσει τον καθοδηγητικό του ρόλο.
(1) Βλ. Θεωρητικά Ζητήματα του Συνδικαλιστικού Κινήματος, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1989 και Εργασία και Συνδικάτα στη Μεταβιομηχανική Κοινωνία, Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1993.
(2) Βλ. Το Τέλος του Κοινωνικού Κράτους; Αριστερά και Συνδικάτα Μπροστά στην Απορρύθμιση, Εκδ. Οργανισμός Λιβάνη, 2008.
(3) Βλ. το βιβλίο του Πώς να αλλάξουμε τον κόσμο, Εκδ. Θεμέλιο, 2011.
* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και πρόεδρος
της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας
και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr
edromos
Μια επιθετική, ηγεμονική (ιδεολογικά, κοινωνικά και ταξικά) οργάνωση νέου τύπου πρέπει να γεννηθεί.Ποτέ καμιά εθνική εργατική τάξη δεν έχει βρεθεί σε τέτοια ήττα, ώστε να χάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ό,τι κέρδισε σε έναν αιώνα ελεύθερης ταξικής πάλης!
Τα συνδικάτα ήταν ηττημένα και προ του Μνημονίου. Η συναίνεσή τους στα νεοφιλελεύθερα μέτρα
του «εκσυγχρονισμού» και η αιμοδότηση των σοσιαλφιλελεύθερων κυβερνήσεων με κορυφαία τους στελέχη, τα απομόνωσαν από τις ευρύτερες μάζες των εργαζομένων. Ο κυβερνητισμός οδήγησε στη ραγδαία μετάλλαξή τους σε αφυδατωμένους γραφειοκρατικούς-διοικητικούς μηχανισμούς. Έτσι εισήλθαν στη μνημονιακή περίοδο χωρίς ιδεολογική προδιάθεση και σχέδιο αντιμετώπισης της επερχόμενης καταστροφής. Έκτοτε παρακολουθούν το βομβαρδισμένο κοινωνικό τοπίο από τα δώματα της εκχωρημένης κομματικής λειτουργίας. Αδυνατούν να μαζικοποιήσουν τον αγώνα, αφού δεν «αναγνωρίζονται» από τα στρώματα της κοινωνικής κακουχίας.
Την προϊούσα κατάρρευση της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης είχαμε περιγράψει (1), αναλύοντας κυρίως το φαινόμενο της κομματικής εξάρτησης και της ιδεολογικής αλλοτρίωσης. Είχαμε προτείνει την ίδρυση νέων, ανεξάρτητων, αντιγραφειοκρατικών, ιδεολογικοποιημένων, ταξικών, μαζικών και συμμετοχικών συνδικάτων, που θα αντισταθούν στην επερχόμενη σταδιακή ακύρωση των συλλογικών κατακτήσεων, που το Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας προδιέγραφαν.
Η διευρυνόμενη, άλλωστε, οικονομία των υπηρεσιών και η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου της Εργατικής Τάξης (με την ευρεία έννοια) απαιτούσαν νέους οργανωτικούς και λειτουργικούς προσδιορισμούς. Η σύνθεση της Νέας Εργατικής Τάξης παραπέμπει σε νέες ενοποιητικές γραμμές. Εξάλλου, το φαινόμενο της δομικής ανεργίας του γενικευμένου και καταστροφικού καπιταλισμού συνηγορούσε υπέρ της ένταξης των αυξανόμενων ανέργων και συνταξιούχων, στα ενωτικά Εργατικά Συνδικάτα.
Παρ’ όλα αυτά, τα επίσημα συνδικάτα επαναπαύτηκαν στην όλο και πιο ισχνή βάση της κοινωνικής τους νομιμοποίησης και από το κομματικό τους παρατηρητήριο παρακολουθούσαν αμέριμνα τη νομιμοποίηση του νεοφιλελεύθερου λεξιλογίου και τη συνεχή εισαγωγή των θεσμών της απορρύθμισης. Τα στάδια συρρίκνωσης του συλλογικού πολιτισμού και τη συμπεριφορά των πολιτικών και συνδικαλιστικών υποκειμένων, τα έχουμε αναλύσει διεξοδικά.(2)
Τώρα, στη δίνη της θύελλας, τα συνδικάτα είναι σαν καρυδότσουφλα παρασυρμένα από το ρεύμα. Ποτέ καμιά εθνική εργατική τάξη δεν έχει βρεθεί σε τέτοια ήττα, ώστε να χάσει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ό,τι κέρδισε σε έναν αιώνα ελεύθερης ταξικής πάλης! Η ολοσχερής καταστροφή των συλλογικών κατακτήσεων δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια μεταπολεμική Ιστορία, υπό συνθήκες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Ο Eric Hobsbawm(3), αναστοχαζόμενος τον Μαρξ γράφει ότι, στην εποχή του συνδυασμού της παγκοσμιοποίησης και της μαζικής ανεργίας, το προλεταριάτο δεν ακολουθεί δρόμους επαναστατικής συνειδητοποίησης, αλλά περικλείεται σε αμυντικά και φοβικά σύνδρομα προ του δυσοίωνου μέλλοντος. Πολλές φορές, μάλιστα, ο πολιτικός εθνικισμός κολακεύει τα ξενοφοβικά και προστατευτικά αιτήματα της λαϊκής εργατικής τάξης.
Οι λόγοι της κατάρρευσης έχουν πολλαπλώς αναλυθεί, αλλά οι βασικοί είναι:
α)Η απόλυτη εξάρτηση της συνδικαλιστικής ηγεσίας από τα κόμματα εξουσίας, ακόμη και στην εποχή του Μνημονίου. Στην αρχή οι συνδικαλιστικές κορυφές ενστερνίστηκαν την αιτιολογία περί «σωτηρίας της πατρίδας». Ύστερα επιφυλάχθηκαν και πρόσφατα κάποιοι εκστόμισαν… αυστηρή κριτική προς τους… υπερβολικούς εκπροσώπους της τριαρχίας και τους «εγχώριους κουκουλοφόρους». Το Μνημόνιο ως συνολικό πρόγραμμα και το χρεοκοπημένο πολιτικό προσωπικό που το «πλάσαρε» στο λαό ως «πρόγραμμα σωτηρίας», έμειναν στο απυρόβλητο.
β) Η χαμηλή αξιοπιστία της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στα εργατικά στρώματα που είχαν πληγεί (1998, 2004) και πλήττονται.
γ)Η αδυναμία τους να ανασυγκροτήσουν την εργατική συνείδηση, αν και διέθεταν σοβαρούς πόρους, μηχανισμούς, προσβάσεις και επιστήμονες, που τεκμηρίωναν επαρκώς ένα τέτοιο εγχείρημα.
δ)Η μεταφορά στο εσωτερικό των Συνδικάτων του ύφους, της μυστικοπάθειας και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς της κομματικής γραφειοκρατίας.
ε) Η απροθυμία τους, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, να αναλάβουν άμεσα ιδεολογικές, οργανωτικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες, για την καταγγελία του Μνημονίου. Έχασαν την ευκαιρία της επανα-νομιμοποίησής τους στην κοινωνία, έστω και την ύστατη στιγμή!
Τώρα ημίμετρα δεν αρκούν. Απαιτείται συνολική ταξική ανασυγκρότηση του Συνδικαλιστικού Κινήματος, αφού ο αμυντικός ρόλος του δεν μπόρεσε να κρατήσει ούτε και τα στοιχειώδη κεκτημένα. Μια επιθετική, ηγεμονική (ιδεολογικά, κοινωνικά και ταξικά) οργάνωση νέου τύπου πρέπει να γεννηθεί. Οι νέοι άνεργοι, οι φτωχοί εργαζόμενοι, οι πένητες συνταξιούχοι, οι πτωχευμένοι επαγγελματίες, πρέπει να αποτελέσουν τα μέλη του Νέου Συνδικάτου. Το νέο κοινωνικό αντιμνημονιακό Συνδικάτο δεν αποκλείει κανέναν, δεν «ελιτίζει», δεν εξαρτάται, δεν εντέλλεται. Θεάται το κοινωνικό βάραθρο και προσπαθεί να το υπερβεί με κάθε μέσο, με οργάνωση και δράση βαθιάς συναίσθησης και γνώσης για την ανεπανόρθωτη ζημιά που έχει υποστεί σήμερα η ελληνική κοινωνία και το Εργατικό Κίνημα. Η συνολική ανατροπή του Μνημονίου και το πρόγραμμα κοινωνικής ανασυγκρότησης είναι το κοινό στοιχείο του σύνθετου αντιμνημονιακού Υποκειμένου (πολιτικού-κοινωνικού-συνδικαλιστικού).
Επομένως, ο ΣΥΡΙΖΑ, όλα τα κόμματα και οι συλλογικότητες της Αριστεράς οφείλουν να εργαστούν για τη συγκρότηση αυτού του νέου επαναστατικού Συνδικάτου, που -απαλλαγμένο από τα βάρη και τις δουλείες του παρελθόντος- θα αναλάβει και θα τιμήσει τον καθοδηγητικό του ρόλο.
(1) Βλ. Θεωρητικά Ζητήματα του Συνδικαλιστικού Κινήματος, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1989 και Εργασία και Συνδικάτα στη Μεταβιομηχανική Κοινωνία, Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1993.
(2) Βλ. Το Τέλος του Κοινωνικού Κράτους; Αριστερά και Συνδικάτα Μπροστά στην Απορρύθμιση, Εκδ. Οργανισμός Λιβάνη, 2008.
(3) Βλ. το βιβλίο του Πώς να αλλάξουμε τον κόσμο, Εκδ. Θεμέλιο, 2011.
* Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και πρόεδρος
της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας
και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ, www.enypekk.gr
edromos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου