Νέα σύμβαση μεταξύ ελληνικού Δημοσίου-Hellenic Train περιμέναμε, με συγκεκριμένους όρους, προβλέψεις και ρήτρες, πανηγυρικές δηλώσεις κυβερνητικών μάς προέκυψαν. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες το απόγευμα την «αλλαγή της σύμβασης», χωρίς να δημοσιοποιήσει το νέο κείμενο, προκαλώντας επώδυνες αναμνήσεις από την εποχή που υπογραφόταν η προηγούμενη σύμβαση, τον Απρίλιο του 2022, σχεδόν έναν χρόνο πριν από το έγκλημα των Τεμπών.
Οι ανακοινώσεις που εκδόθηκαν χθες από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τη Hellenic Train ακολουθούν πιστά τα επικοινωνιακά πρότυπα, με ηχηρούς τίτλους και υπογραμμισμένες εκφράσεις, υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά προκύπτουν από την «αναθεωρημένη σύμβαση», που όμως παραμένει κάπου επτασφράγιστη:
● Υπεγράφη η παραγγελία για 23 νέα τρένα - ιδιωτική επένδυση 308 εκατ. ευρώ - υλοποίηση έως το 2027.
● 112 εκατομμύρια ευρώ για νέα αμαξοστάσια, αναβαθμίσεις και ψηφιακά συστήματα.
● Για πρώτη φορά ρήτρα καταγγελίας σύμβασης σε περίπτωση που τα νέα τρένα δεν είναι στην Ελλάδα το 2027.
● Αυστηρότερες ρήτρες υπέρ του Δημοσίου για καθυστερήσεις, ακινητοποιήσεις και αθέτηση της υποχρέωσης συντήρησης των τρένων.
● Διπλασιασμός αποζημιώσεων επιβατών σε περίπτωση ακινητοποιήσεων.
● Παρακολούθηση εκτέλεσης δρομολογίων με το νέο ψηφιακό σύστημα γεωεντοπισμού – διαφανής μηχανισμός πληρωμών αντί για το σημερινό έγχαρτο σύστημα.
Η παλιά
Αυτά είναι τα βασικά σημεία της νέας σύμβασης, σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Και ποιες ήταν οι βασικές προβλέψεις της παλιάς με την εταιρεία που τότε ονομαζόταν ακόμη ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ισχύει από το 2022 και οδήγησε στα Τέμπη; Ας δούμε πώς την περιέγραφε ο τότε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κ.Αχ. Καραμανλής, στην ανακοίνωση της 14ης Απριλίου 2022:
«Με το πρόγραμμα της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργείου μας, η Ελλάδα επιτέλους αποκτά σύγχρονες σιδηροδρομικές μεταφορές», τόνιζε ο κ. Καραμανλής και εξηγούσε ότι με τη σύμβαση που υπεγράφη τότε για πρώτη φορά επιτυγχάνονται πέντε πολύ σημαντικά ζητήματα: «Πρώτον, ότι θα γίνονται δρομολόγια σε όλη τη χώρα, στο σύνολο του δικτύου μας, ακόμα και στους θεωρούμενους ως μη εμπορικούς προορισμούς. Κι αυτό πλέον θα διασφαλίζεται πραγματικά, αφού για πρώτη φορά μπαίνουν ρήτρες και κυρώσεις. Δεύτερον, ότι το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας αποζημίωσης θα επιστρέφεται στο ελληνικό Δημόσιο για περαιτέρω ενίσχυση των σιδηροδρομικών μεταφορών.
Τρίτον, ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεσμεύεται σε πολύ συγκεκριμένες επενδύσεις με στόχο τη βελτίωση τόσο των υποδομών όσο και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τέταρτον, ότι οι δύο πλευρές συμφωνούμε πως όσο περισσότερο υλοποιούνται αυτές οι επενδύσεις τόσο περισσότερο θα διαρκέσει κι αυτή η νέα σύμβαση. Και πέμπτον, προβλέπεται κίνητρο αποδοτικότητας του μηχανισμού αποζημίωσης σε περίπτωση θετικού οικονομικού αποτελέσματος».
Ο μοιραίος Κώστας Αχ. Καραμανλής κατέληγε στη δήλωσή του, τονίζοντας ότι έτσι διορθώνονται «τα κακώς κείμενα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» και υπογραμμίζοντας: «Ξαναβάζουμε το τρένο στις ράγες, το φέρνουμε στη θέση που του αξίζει»... Το πόσο τραγικά διαψεύστηκαν εκείνες οι δηλώσεις αποδείχθηκε όχι μόνο από την τραγωδία των Τεμπών στις 28/2/2023 αλλά και από την απόλυτη απαξίωση του ελληνικού σιδηροδρόμου στα χρόνια που ακολούθησαν.
Πλήθος κενών
Πάντως, οι χθεσινές δηλώσεις των κυβερνητικών αξιωματούχων, δηλαδή των Κων. Κυρανάκη και Κωστή Χατζηδάκη, αφήνουν πλήθος κενών και αναπάντητων ερωτημάτων για το μέλλον του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα. Η σχέση μεταξύ Δημοσίου και Hellenic Train στηρίζεται πάνω στη σύμβαση Υποχρέωσης Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ). Από αυτήν προκύπτουν η κρατική επιδότηση στην εταιρεία προκειμένου να εκτελεί συγκεκριμένα δρομολόγια αλλά και οι υποχρεώσεις της Hellenic Train να υλοποιήσει κάποιες επενδύσεις. Ας δούμε κάποιες από τις βασικές διατυπώσεις:
● «Η αναθεωρημένη σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου με τη Hellenic Train “κλειδώνει” συνολικές επενδύσεις 420 εκατ. ευρώ, ενεργοποιεί ρήτρες υπέρ του Δημοσίου για καθυστερήσεις στα δρομολόγια, θεσπίζει νέο πλαίσιο προστασίας επιβατών με διπλασιασμό αποζημιώσεων, αυστηροποιεί τους κανόνες συντήρησης και διαθεσιμότητας στόλου, ενώ προβλέπει υποχρεωτική εκπαίδευση προσωπικού καθηκόντων ασφαλείας και ψηφιακή μέτρηση εκτέλεσης έργου μέσω του νέου συστήματος γεωεντοπισμού».
● Από πού, όμως, προκύπτει το «κλείδωμα» των επενδύσεων; Σύμφωνα με την ανακοίνωση, από την υπογραφή χθες της «επίσημης παραγγελίας των 23 νέων τρένων από την κατασκευάστρια εταιρεία Alstom, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα παράδοσης έως το 2027». Καθώς οι συμβάσεις δεν δημοσιοποιούνται, ως απόδειξη σερβίρεται μια φωτογραφία με εκπροσώπους Alstom-Hellenic Train να υπογράφουν κάποια χαρτιά… Υπενθυμίζεται ότι η Hellenic Train είναι θυγατρική των Ιταλικών Σιδηροδρόμων (FSI) και τα 23 αυτά τρένα μπορούν να αξιοποιηθούν στην Ιταλία εάν στο μεταξύ κάτι «στραβώσει» με την παρουσία της εταιρείας στην Ελλάδα.
Πλαίσιο ποινών
● «Από την 1η Ιανουαρίου του 2026 ενεργοποιείται νέο πλαίσιο ποινών για ακινητοποιήσεις συρμών λόγω βλαβών, με δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης από το ελληνικό Δημόσιο, εφόσον διαταράσσεται άνω του 10% των ετήσιων δρομολογίων». Με άλλα λόγια, το Δημόσιο θα μπορεί να διώξει τους Ιταλούς εάν διαταραχθεί το 10% των ετήσιων δρομολογίων και το δικαίωμα αυτό «ενεργοποιείται σε περίπτωση διατάραξης των δρομολογίων για τουλάχιστον 2 συνεχόμενες ημέρες ή τουλάχιστον 5 ημέρες σε διάστημα ενός μήνα». Είναι ξεκάθαρο ότι όλα καταρχάς εξαρτώνται από το πλήθος των δρομολογίων που θα περιγράφονται στη σύμβαση, η οποία όμως παραμένει κρυφή.
● Η σύμβαση αναγγέλλεται ότι μπορεί να καταγγελθεί και για άλλο λόγο: «Σε περίπτωση μη τήρησης του χρονοδιαγράμματος δρομολόγησης των νέων τρένων, προβλέπεται εξάμηνο περιθώριο συμμόρφωσης, μετά το οποίο το Δημόσιο μπορεί να καταγγείλει οριστικά τη σύμβαση και να την αναθέσει σε άλλο πάροχο». Το αναπάντητο ερώτημα εδώ είναι άλλο. Εάν συμβεί αυτό, η Hellenic Train θα φύγει μαζί με τα τρένα που θα έχει αγοράσει ενώ έως τώρα μίσθωνε τρένα που ανήκουν στον ΟΣΕ. Κοινώς, οι ελληνικές ράγες θα μείνουν με τα τρένα 25ετίας και άνω που εμφανίζουν ήδη συνεχώς βλάβες;
● Οι ανακοινώσεις δίνουν μεγάλο βάρος να τονίσουν ότι η Hellenic Train δεν θα λαμβάνει ετήσια επιδότηση 50 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά τα 29 εκατομμύρια θα επιστρέφουν στο Δημόσιο καθώς αφορούν τέλη για τη χρήση του δικτύου του ΟΣΕ και μισθώματα τροχαίου υλικού και εγκαταστάσεων. Ομως, δεν διευκρινίζεται καθόλου τι θα απογίνει με το χρέος που ήδη έχει σωρεύσει η Hellenic Train προς τον ΟΣΕ για τους ίδιους λόγους και, σύμφωνα με πληροφορίες, αγγίζει τα 130 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπεται καταβολή επιδότησης σε μηνιαία βάση (αντί ανά εξάμηνο) και τίμημα αναπροσαρμοζόμενο με τον πληθωρισμό.
www.efsyn.gr - Άρης Χατζηγεωργίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου