Αποκλειστικό: Το τελικό πόρισμα του ERA για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου

Καταπέλτης ο ERA για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. ΔΕΝ έπεισαν οι δικαιολογίες που προέβαλαν όσοι έχουν την ευθύνη. 

 «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σαφής μηχανισμός, σε επίπεδο κράτους-μέλους, που γενικά εξασφαλίζει την ασφάλεια του σιδηροδρόμου και, όπου είναι ευλόγως εφικτό, συμβάλλει ώστε να βελτιώνεται συνεχώς», σύμφωνα με το τελικό πόρισμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA), που παραδόθηκε πριν από λίγες εβδομάδες στην κυβέρνηση. Στο τελικό πόρισμα δεν γίνονται δεκτές οι περισσότερες από τις παρατηρήσεις που κατέθεσε η ελληνική πλευρά μετά την παράδοση του ενδιάμεσου πορίσματος στα μέσα Σεπτεμβρίου, που είχε επίσης αποκαλύψει το powergame.gr.

Η ευθύνη της ασφάλειας των σιδηροδρόμων, όπως επισημαίνεται στο πόρισμα, «μεταβιβάζεται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ)». Όμως «στην πράξη δεν έχει γίνει αποτελεσματική μεταβίβαση αυτού του καθήκοντος και κανείς δεν το εκτελεί στην πραγματικότητα (ούτε η ΡΑΣ το ασκεί ούτε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το ελέγχει). Δεν υπάρχει καμία διασφάλιση ότι όλη η ισχύουσα (εθνική και κοινοτική) νομοθεσία επιβάλλεται με ανοιχτό και αμερόληπτο τρόπο, ενισχύοντας την ανάπτυξη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών».

Επιπλέον, «δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα μέτρα που προωθούνται για την ανάπτυξη και τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη για μια συστημική προσέγγιση», που θα εστιάζει, δηλαδή, στην αντιμετώπιση της ασφάλειας ως μέρους ενός ολόκληρου συστήματος, με βάση τις αλληλεπιδράσεις και τις σχέσεις μεταξύ των επιμέρους φορέων που λειτουργούν στον ελληνικό σιδηρόδρομο (ΟΣΕ, Hellenic Train, ΡΑΣ, υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κ.λπ.).

Οι ελεγκτές του ERA διαπιστώνουν επίσης «έλλειψη κατανόησης των διαθέσιμων εργαλείων (π.χ. συμφωνία απόδοσης με τον ΟΣΕ, σχέδια ασφάλειας) για την εκπλήρωση του ρόλου του Δημοσίου» όσον αφορά την ασφάλεια. Η κατάσταση περιπλέκεται περισσότερο «από την πολυπλοκότητα της νομικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, που δημιουργεί ασάφειες στους ρόλους και τις αρμοδιότητες των κύριων επιχειρησιακών παραγόντων για τη διαχείριση της ασφάλειας και έχει ως αποτέλεσμα την τρέχουσα εσφαλμένη εφαρμογή» των κοινοτικών οδηγιών.

Στο πόρισμα επισημαίνεται πως «δεν υπάρχει καμία διασφάλιση ότι η ευθύνη για την ασφαλή λειτουργία του σιδηροδρομικού συστήματος και τον έλεγχο των κινδύνων που συνδέονται με αυτό βαρύνει τους διαχειριστές υποδομής (σ.σ.: τον ΟΣΕ) και τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (σ.σ.: την Hellenic Train), τον καθένα για το τμήμα που του αναλογεί». Γίνεται λόγος για νομοθεσία που δημιουργεί «μια θολή εικόνα των ευθυνών μεταξύ των σιδηροδρομικών φορέων» για την ασφάλεια, καθώς και πως «η διαδικασία καθορισμού και κοινοποίησης κανόνων ασφαλείας δεν εφαρμόζεται με συνέπεια και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους…».

Στον ERA επισημαίνουν πως παράλληλα με την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής υποδομής, «θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε μια ενδελεχή ανάλυση της επιχειρησιακής πτυχής και του εναπομείναντος, και ακόμη απαραίτητου, ρόλου των ανθρώπινων χειριστών. Εάν δεν γίνει σωστά, ενδέχεται να εισαχθούν νέοι κίνδυνοι, χωρίς να εντοπίζονται και να διαχειρίζονται σωστά. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτήσει κατάλληλο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων».

Τονίζεται, επίσης, πως «ακόμη κι αν υποβλήθηκαν στον ERA ορισμένα σποραδικά παραδείγματα αναγνώρισης, αξιολόγησης και αξιολόγησης κινδύνου (χωρίς στοιχεία συστηματικής αναγνώρισης όλων των κινδύνων) και μέτρα μετριασμού του κινδύνου για ορισμένες τεχνικές αλλαγές, ο οργανισμός θεωρεί ότι ένα σχέδιο σωστής διαχείρισης αυτών των αλλαγών δεν είναι πλήρως ενσωματωμένο από τους ελληνικούς σιδηροδρομικούς φορείς». Γι’ αυτόν τον λόγο και θεωρεί πως η χώρα μας παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.

Τέλος, στον ERA θεωρούν πως «μία σημαντική παραβίαση της νομοθεσίας της ΕΕ είναι επίσης ότι δεν υπάρχει ακόμη λειτουργικός φορέας διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα και ότι δεν είναι εγγυημένη η ανεξάρτητη διερεύνηση σοβαρών ατυχημάτων όπως ορίζεται στη σχετική κοινοτική οδηγία». Η κυβέρνηση απάντησε πως ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), η σύσταση του οποίου προβλεπόταν σε νόμο που ψηφίστηκε έναν μήνα πριν από την τραγωδία των Τεμπών, πλέον λειτουργεί και πως στις 28 Σεπτεμβρίου ζήτησε βοήθεια από τον ERA, «προκειμένου να ξεκινήσει η Ανεξάρτητη Διερεύνηση Ατυχήματος στα Τέμπη χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις». Σε σχέση με την ανεξαρτησία του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, η κυβέρνηση επικαλείται την επιστημονική υπηρεσία της Βουλής, η οποία είχε αποφανθεί κατά την ψήφιση του σχετικού νόμου πως εξασφαλίζεται.

www.powergame.gr