Απασφαλίζουν τον... Λοβέρδο

Ασφαλιστική καταιγίδα σε δύο δόσεις περιμένει το σύνολο των ασφαλισμένων (5.500.000) σταδιακά τα επόμενα δύο χρόνια. Το κράτος, με το «νόμο Λοβέρδου», σταματά να επιχορηγεί τα ασφαλιστικά ταμεία από 1ης Ιανουαρίου 2015, με την επιχορήγηση να περιορίζεται στο ελάχιστο και μόνο για το περιεχόμενο της βασικής σύνταξης (360 ευρώ), ανοίγοντας έτσι το δρόμο περικοπής στο μισό, από τα σημερινά ισχύοντα, σε συντάξεις και παροχές.

Το «κουβάρι» των μεγάλων ανατροπών στην κοινωνική ασφάλιση ξεκινά να ξετυλίγεται ουσιαστικά σε λιγότερο από 7 μήνες, καθώς:

1 Από την 1η-1-2014 κόβεται το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε περισσότερους από 120.000 συνταξιούχους που σήμερα είναι κάτω των 65 ετών. Το ΕΚΑΣ θα επαναχορηγείται από το 65ο έτος και μετά και εφ' όσον συντρέχουν λόγοι (δεν υπάρχουν άλλα εισοδήματα).

2 Οι επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ θα υποστούν νέες μειώσεις έως 35% μεσοσταθμικά, από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού για τους νέους συνταξιούχους. Επιπλέον μειώσεις στις επικουρικές θα γίνουν στους συνταξιούχους, εφ' όσον οι αναλογιστικές μελέτες που θα ξεκινήσουν τα Ταμεία από το καλοκαίρι δείξουν νέα επιδείνωση.

3 Από την 1η-1-2014 ενοποιούνται εντός των συγχωνευμένων Ταμείων οι παροχές σε είδος και χρήμα. Η ενοποίηση θα γίνει «προς τα κάτω», ώστε όλοι οι ασφαλισμένοι να έχουν τις ίδιες παροχές και μεταχείριση, που σήμερα διαφέρει από Ταμείο σε Ταμείο, καθώς οι συγχωνεύσεις έγιναν, αλλά τα Ταμεία λειτουργούν ως ξεχωριστοί λογαριασμοί.

Η αφαίμαξη των Ταμείων

Ο όλος σχεδιασμός για τις μειώσεις, προκειμένου να αντέξει το ασφαλιστικό σύστημα με την ελάχιστη κράτικη στήριξη μέσω του προϋπολογισμού, περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών.

Το συγκεκριμένο Ταμείο από τη σύστασή του, το 2010, είχε συγκεντρώσει από την παρακράτηση του ΛΑΦΚΑ 2 δισ. ευρώ, τα οποία μετά το «κούρεμα» των ομολόγων έμειναν 800 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 200 εκατ. έχουν χορηγηθεί μέσω «εσωτερικού» δανεισμού σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία. Ο εσωτερικός δανεισμός από το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών θα συνεχιστεί και ολόκληρο το 2014 και, σύμφωνα με τις προβλέψεις του «νόμου Λοβέρδου», θα σταματήσει να δανείζει από την 1-1-2015.

Στο Ταμείο αυτό αναμένεται να προστεθούν κονδύλια της τάξης του 75% από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, και το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται αυτή την περίοδο το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που αποτελεί πρόταση του ΠΑΣΟΚ. Ηδη στο φετινό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί κονδύλια της τάξης των 7 εκατ. ευρώ για τους υδρογονάνθρακες.

Η περιουσία των Ταμείων αναμένεται να μεταβληθεί μετά την εγκύκλιο που εξέδωσε πριν από μερικές μέρες ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος ζητεί να ξεκινήσει η αποτίμηση της περιουσίας των Ταμείων με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Αυτό έχει συνέπεια η περιουσία (κινητή-ακίνητη) να μειωθεί περαιτέρω, καθώς ο συγκεκριμένος τρόπος λαμβάνει υπόψη την αποτίμηση σε τιμές ΗΔΑΤ (μετοχών-ομολόγων) και όχι την απόδοση σε βάθος χρόνου. Μάλιστα στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι την αποτίμηση θα κάνουν την 1η-1-2015 μεγάλα λογιστικά γραφεία και όχι τα Ταμεία, τα οποία θα προσληφθούν κατόπιν διαγωνισμού.

Το άρθρο 37

Το οριστικό χτύπημα στις συντάξεις δίνει το άρθρο 37 του 3863/10 («νόμος Λοβέρδου»), σύμφωνα με τον οποίο:

* Από την 1η-1-2015 καθιερώνεται βασική και αναλογική σύνταξη για κάθε Ταμείο. Η βασική σύνταξη θα είναι κοινή για όλα τα Ταμεία (360 ευρώ) και μόνο αυτή θα επιδοτεί ο προϋπολογισμός. Η δε αναλογική θα είναι το αποτέλεσμα των εισφορών του ασφαλισμένου σε ολόκληρο τον εργασιακό του βίο. Οι συντελεστές υπολογισμού ρίχνουν τις συντάξεις στο 60%, ενώ από το 2020 οι συντάξεις πέφτουν στο 48% του βασικού μισθού (από το 70% που είναι σήμερα).

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νόμο, «από 1ης Ιανουαρίου 2015 το κράτος αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, και του ΝΑΤ, πλην των ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του συστήματος ασφάλισης προσωπικού της Τραπέζης της Ελλάδος. Το ποσό αυτό επιμερίζεται στους οργανισμούς ανάλογα με τον αριθμό των δικαιούχων και των ποσών που καταβάλλονται».

Ηδη, η επιχορήγηση τα δύο τελευταία χρόνια προς τα Ταμεία βαίνει μειούμενη, με ανάλογο αντίκτυπο σε συντάξεις και παροχές. Φέτος τα Ταμεία θα πάρουν 13,084 δισ. ευρώ από 14,453 δισ. το 2012.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, η επιχορήγηση του κράτους προς τα Ταμεία και φέτος είναι ακόμα μικρότερη, καθώς σε αυτή δεν πρέπει να περιληφθούν η επιχορήγηση προς τα ταμεία της ΔΕΗ (600 εκατ.), ως αντιπαροχή έναντι περιουσίας που είχαν οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση, η επιχορήγηση του ΟΑΕΔ (500 εκατ.) που αφορά στους ανέργους, η επιχορήγηση του ΤΑΠ ΟΤΕ (550 εκατ.) τα οποία είναι υποχρεώσεις που ανέλαβε το κράτος για να κάνει ακόμα πιο φθηνή την αξία της επιχείρησης για τους ιδιώτες αγοραστές, αλλά και η χρηματοδότηση του ΟΠΑΔ -στον προϋπολογισμό του 2012 προς το νέο φορέα πρωτοβάθμιας υγείας ΕΟΠΥΥ- κατά 1,295 δισ. ευρώ.

Μείωση μέχρι 41,6%

Σχεδόν σε όλα τα Ταμεία η κρατική επιχορήγηση είναι μειωμένη. Ειδικά για το ΙΚΑ, το μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα, η μείωση της επιχορήγησης σε σχέση με φέτος φθάνει στο 41,6%, από 3,698 δισ. ευρώ στα 2,158 δισ. ευρώ, προδιαγράφοντας «μαύρη χρονιά» για συνταξιούχους και ασφαλισμένους, με δεδομένη την παραπέρα μείωση των εσόδων του από τις εισφορές των εργαζομένων εξαιτίας της δραματικής αύξησης της ανεργίας και της μείωσης των αποδοχών. Στον ΟΓΑ η μείωση ανέρχεται στο 23,5%, από τα 4,6 δισ. ευρώ στα 3,36 δισ. ευρώ. Στον ΟΑΕΕ μείωση κατά 10,6%, από τα 891 εκατομμύρια ευρώ στα 800 εκατ. και στο ΝΑΤ μείωση 11,5%, από τα 1,13 δισ. ευρώ στα 1 δισ. ευρώ το 2012.

Δραματική θα είναι η κατάσταση και για τους ανέργους, καθώς η επιχορήγηση στον ΟΑΕΔ μειώνεται πάνω από το 1/3, κατά 34,6%, από τα 764 εκατ. ευρώ στα 500 εκατ. ευρώ.

Και αυτό παρά τα ήδη εγγενή προβλήματα και τον αγώνα δρόμου κάθε μήνα προκειμένου να χορηγούνται 4.300.000 συντάξεις.