Πολλαπλώς εκτεθειμένη η Ελλάδα στα θέματα ασφάλειας των σιδηροδρόμων, με την κυβέρνηση να πέφτει από γκάφα σε γκάφα, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμούς για να εμποδίσει τη δημοσιότητα των αποκαλύψεων, και να προχωρά σε κινήσεις που οδηγούν σε νέα κενά και σύγκρουση συμφερόντων.
Την περασμένη Τρίτη 19/9/23, η «Εφ.Συν.», με το βασικό πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της («Πόρισμα-ράπισμα για τα χάλια του ελληνικού σιδηρόδρομου»), αλλά και άλλα μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν το περιεχόμενο του πορίσματος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) από την έρευνα που πραγματοποίησε μετά το δυστύχημα των Τεμπών.
Η έρευνα εκείνη αφορούσε το αν και κατά πόσο το ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα συμμορφώνεται με τις ευρωπαϊκές οδηγίες ασφάλειας και το πόρισμα κατέληγε σε οδυνηρότατες διαπιστώσεις. Περιέγραφε ελλείψεις και αστοχίες σε πλήθος θεμάτων, σύγχυση ρόλων και εμπλοκή της κυβέρνησης σε διαδικασίες που θα έπρεπε να είναι απολύτως ανεξάρτητες.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ρωτήθηκε στο μπρίφινγκ για το δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» και προσπάθησε να το υποβαθμίσει, λέγοντας ότι το πόρισμα δεν είναι τελικό (εκκρεμεί η υποβολή σχολίων από τους εμπλεκομένους) και είναι «απόρρητο». Η «Εφ.Συν.» απηύθυνε τρία ερωτήματα απευθείας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων και έλαβε, λίγες ώρες αργότερα, απαντήσεις οι οποίες, με διπλωματική γλώσσα, εκθέτουν την κυβέρνηση.
«Είναι πιθανό τα ευρήματα του πορίσματος να αλλάξουν μετά τα σχόλια που θα στείλουν οι εμπλεκόμενοι;», ήταν η πρώτη ερώτησή μας: «Τα σχόλια που θα λάβουμε, εάν προσθέτουν ουσιαστικά νέα στοιχεία, ενδέχεται να προκαλέσουν ορισμένες αλλαγές, αν και είναι απίθανο να επηρεάσουν πραγματικά τη σοβαρότητα των ευρημάτων», απάντησε ο ERA, υπενθυμίζοντας ότι το πόρισμα «βασίζεται στις πληροφορίες που συνέλεξαν οι συνάδελφοί μας μετά από συζήτηση με τον ελληνικό σιδηροδρομικό τομέα και τους σιδηροδρομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα».
Με τη δεύτερη ερώτηση προσπαθήσαμε να μάθουμε εάν, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς νόμους, το πόρισμα είναι όντως «απόρρητο» όπως το παρουσίασε η κυβέρνηση: «Σύμφωνα με το άρθρο 35, παράγραφος 5, του κανονισμού (Ε.Ε.) 2016/796, ο Οργανισμός θα υποβάλει την τελική του έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο παρών κανονισμός δεν προβλέπει δημοσιότητα», ήταν η απάντηση. Είναι προφανές ότι το «δεν προβλέπεται δημοσιότητα» απέχει παρασάγγας από το «απόρρητο».
Με την τρίτη ερώτηση ζητήσαμε τη θέση του ERA για την πορεία διερεύνησης του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών. Στην απάντηση, ο ERA υπενθυμίζει αρχικά ότι, σύμφωνα με την οδηγία 2016/798, η διερεύνηση ατυχημάτων είναι υποχρέωση κάθε κράτους-μέλους. «Τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν τη διεξαγωγή έρευνας από τον φορέα διερεύνησης που αναφέρεται στο άρθρο 22 μετά από κάθε σοβαρό ατύχημα στο σιδηροδρομικό σύστημα της Ενωσης.
Στόχος της έρευνας είναι η βελτίωση, όπου είναι δυνατόν, της σιδηροδρομικής ασφάλειας και της πρόληψης ατυχημάτων», αναφέρει πριν φτάσει στο κρίσιμο σημείο που εκθέτει όλους τους έως τώρα χειρισμούς της κυβέρνησης και κυρίως τις μεθοδεύσεις του Γ. Γεραπετρίτη την περασμένη άνοιξη, με τον διορισμό επιτροπής εμπειρογνωμόνων από τον ίδιο:
Νέα γκάφα
«Μέχρι στιγμής, μπορούμε μόνο να σημειώσουμε ότι μια τέτοια ανεξάρτητη έρευνα δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Μόλις ξεκινήσει, η ελληνική ομάδα έρευνας μπορεί να βασιστεί στην υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εθνικών Φορέων Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (NIB) και των εμπειρογνωμόνων του ERA, εάν κριθεί απαραίτητο».
Πώς να γίνει ανεξάρτητη έρευνα για τα Τέμπη, όμως, την ώρα που η κυβέρνηση δεν είχε καν ορίσει διοίκηση στον φορέα με την επωνυμία Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), αν και τον είχε συστήσει με δικό της νόμο (5014) από τον περασμένο Ιανουάριο;
Εντελώς... τυχαία, πάντως, την ώρα που το «απόρρητο» πόρισμα του ERA έβγαινε στον αέρα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας υπέγραφε επιτέλους την απόφαση για τον διορισμό των μελών του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, με πρόεδρο τον Αθανάσιο Μπίνη, αναπληρωτή πρόεδρο τον Χρήστο Παπαδημητρίου και μέλη τούς Ιωάννη Χρυσάκη, Γρηγόριο Φλέσσα και Χρήστο Βάλαρη.
Ομως, ο αναπληρωτής πρόεδρος Χρήστος Θ. Παπαδημητρίου είναι δικηγόρος και νομικός σύμβουλος με πάγια αντιμισθία από το 2016 σε άλλον φορέα που ασχολείται με τα σιδηροδρομικά, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η οποία μπορεί να ελεγχθεί κάποτε από τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Η «Εφ.Συν.» υπέβαλε νέο ερώτημα στον ERA για το εάν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στους δύο ρόλους και τι θα συμβεί εάν ο νομικός επιστρέψει στη ΡΑΣ μετά τη θητεία του στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Η απάντηση του ERA είναι ξεκάθαρη: Ο φορέας διερεύνησης «πρέπει να είναι λειτουργικά ανεξάρτητος από τον ERA και από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων», τονίζει, αφού σημειώσει ότι είναι ευθύνη κάθε κράτους να διαμορφώσει όργανο «ανεξάρτητο στην οργάνωσή του, τη νομική του δομή και τη λήψη αποφάσεων από οποιονδήποτε διαχειριστή υποδομής (ΟΣΕ), σιδηροδρομική επιχείρηση (Hellenic Train, μεταφορείς εμπορευμάτων) και από οποιοδήποτε μέρος του οποίου τα συμφέροντα μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση με τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο όργανο διερεύνησης».
Τονίζει επίσης ότι εναπόκειται σε κάθε κράτος-μέλος «να διασφαλίσει ότι διεξάγονται έρευνες για τα ατυχήματα από μόνιμο φορέα, ο οποίος θα περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν ανακριτή ικανό να εκτελέσει τη λειτουργία του υπεύθυνου σε περίπτωση ατυχήματος ή συμβάντος».
Εχει άραγε ως δικηγόρος ο κ. Παπαδημητρίου τις τεχνικές γνώσεις για τόσο σοβαρό ρόλο; Πιθανόν να τις διαθέτει, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι η «Εφ.Συν.» δέχτηκε ήδη μηνύματα από συγγενείς θυμάτων των Τεμπών που είχαν εντοπίσει μέσω διαδικτύου μία άλλη δεξιότητά του. Ο νομικός έχει γράψει σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων, μεταξύ των οποίων και ένα με τίτλο «Παγίδα θανάτου για τον Επιθεωρητή Ζακέ». Μάλιστα, στην παρουσίαση άλλου βιβλίου του («Αντίστροφη Μέτρηση») το 2019, παρέστη και μίλησε η Ντόρα Μπακογιάννη, δηλώνοντας ότι είναι «φίλος και συνεργάτης της».
Σημειώνεται, πάντως, ότι η ίδια αυτή κυβέρνηση ψήφισε τον περασμένο Απρίλιο τον νόμο 5043 που βάζει φρένο στις μετακινήσεις στελεχών από αρχές όπως η ΡΑΣ «για να μη διαταράσσεται η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους». Στο πόρισμα του ΕRΑ που αποκαλύψαμε στις 19/9, εξάλλου, τονίζεται ότι η ΡΑΣ πάσχει από έλλειψη προσωπικού, αλλά και ότι υπάρχει έλλειμμα ανεξαρτησίας με τον τρόπο σύστασης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Μετά από όλα αυτά, πόσο πιθανή είναι μια πραγματική διερεύνηση για το δυστύχημα των Τεμπών;
www.efsyn.gr - Άρης Χατζηγεωργίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου