«Βόμβα» Βρυξελλών στις ιδιωτικοποιήσεις

Θεωρείται κρατική ενίσχυση η ρύθμιση οφειλών με εγγύηση του Δημοσίου - Μπλόκο στην παραχώρηση μέσω ΤΑΙΠΕΔ των ΕΛΤΑ, του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Προϋποθέσεις για να τιναχθεί στον αέρα το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων και να μπουν «τρικλοποδιές» στο τραπεζικό σύστημα της χώρας δημιουργεί η αποδοχή μιας κρίσιμης γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) που προέκυψε έπειτα από

συνεχείς παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τον περασμένο Φεβρουάριο το ΝΣΚ γνωμοδότησε ότι μετά την έκδοση αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τις οποίες κρίθηκε ότι τα καθεστώτα ενισχύσεων υπό μορφή ρύθμισης οφειλών και υπό μορφή δανείου με την εγγύηση του Δημοσίου και επιδότηση επιτοκίου αποτελούν κρατική ενίσχυση και αυτή είναι παράνομη, τότε είναι αυτοδίκαια άκυρη εξαρχής η παρασχεθείσα εγγύηση του Δημοσίου.

Οπως αποκαλύπτει «Το Βήμα», η γνωμοδότηση έγινε αποδεκτή από το υπουργείο Οικονομικών λίγες ημέρες πριν από τον τελευταίο ανασχηματισμό στις 3 Ιουνίου. Αυτό σημαίνει ότι η γνωμοδότηση έχει πλέον ισχύ υπουργικής απόφασης.

Πρόκειται για μια υπόθεση που ξεκίνησε το 1994 όταν το υπουργείο Οικονομικών παρείχε την εγγύηση του Δημοσίου σε τράπεζες για κεφάλαιο κίνησης, καθώς και για την κάλυψη οφειλών από δάνεια, τα οποία είχαν χορηγήσει σε μεταποιητικές επιχειρήσεις των νομών Ξάνθης, Ροδόπης, Εβρου, Φλώρινας και Κιλκίς, Καστοριάς, Εύβοιας και Δωδεκανήσου.

Αυτή η απόφαση, όπως αναφέρεται στο κείμενο της γνωμοδότησης, τροποποιήθηκε 16 φορές επιμηκύνοντας την ημερομηνία ρύθμισης των οφειλών και τη διάρκεια αποπληρωμής των δανείων. Μάλιστα, εξ αυτών 19 εμφάνιζαν στην αρχή του 2014 ανεξόφλητο υπόλοιπο. Αντίστοιχα, με κατοπινές αποφάσεις δόθηκαν εγγυήσεις σε τραπεζικά δάνεια προς συνεταιριστικές οργανώσεις και όχι μόνο. Το 2011 η Κομισιόν εξέδωσε τρεις αποφάσεις με τις οποίες έκρινε ότι τα συγκεκριμένα καθεστώτα ενισχύσεων υπό μορφή ρύθμισης οφειλών δεν συμβαδίζουν με την εσωτερική αγορά. Μάλιστα, το Δημόσιο δεν προσέφυγε κατά της συγκεκριμένης απόφασης στο Ευρωδικαστήριο.

Παράλληλα, το 2012 με άλλη απόφαση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απεφάνθη ότι το μέτρο υπέρ των αγροτικών συνεταιρισμών αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά παράβαση των κοινοτικών κανονισμών.

Ανάκτηση των ενισχύσεων

Η Κομισιόν κάλεσε την Ελλάδα να προχωρήσει σε ανάκτηση των ενισχύσεων που κρίθηκαν μη συμβατές με την εσωτερική αγορά, καθώς και σε ακύρωση κάθε εκκρεμούς πληρωμής των ενισχύσεων που χορηγήθηκε με βάση τις επίμαχες υπουργικές αποφάσεις. Το υπουργείο Οικονομικών ενημέρωσε τις τράπεζες ότι δεν είναι δυνατή η ικανοποίηση των αιτημάτων τους.  

Το ΝΣΚ έβγαλε το συμπέρασμα ότι οι αποφάσεις της Κομισιόν που έκριναν ότι τα καθεστώτα ενισχύσεων υπό μορφή ρύθμισης οφειλών και υπό μορφή δανείου με την εγγύηση του Δημοσίου και επιδότηση επιτοκίου αποτελούν κρατική ενίσχυση και αυτή είναι παράνομη, ως εκ τούτου είναι αυτοδίκαια άκυρη κατά το Ελληνικό Δίκαιο η εγγύηση και δεν παράγει έννομο αποτέλεσμα.

Σημειωτέον ότι πόρισμα του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρου Ρακιντζή έχει δείξει ότι η εγγυοδοσία του Δημοσίου για δάνεια ύψους 3,7 δισ. ευρώ από το 2006 ως το 2011 υπήρξε προβληματική.

Νομικοί κύκλοι, με γνώση των ευρωπαϊκών διεργασιών, εξηγούν ότι πρόκειται για μια «πρόβα τζενεράλε» του γνωστού ζητήματος των κρατικών ενισχύσεων, που ταλανίζουν τις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Διαχρονική ευθύνη του Δημοσίου

Μάλιστα, διαπιστώνουν ότι η εν λόγω εξέλιξη δημιουργεί ένα νομικό προηγούμενο, που ενδεχομένως μπορεί να τινάξει στον αέρα το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς η Ελλάδα επίσημα πλέον αναγνωρίζει τη διαχρονική ευθύνη της στην παροχή κρατικών ενισχύσεων.

Οι κοινοτικές υπηρεσίες διενεργούν εις βάθος έρευνες για το ζήτημα των κρατικών ενισχύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες έχουν επεκταθεί και καλύπτουν πια όλη την παρελθούσα εικοσαετία.

Κοινό χαρακτηριστικό της έρευνας είναι ότι αφορούν ΔΕΚΟ, οι οποίες έχουν περιέλθει στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και βαίνουν προς αποκρατικοποίηση.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο επαναλαμβάνεται με περιοδικότητα τα τελευταία χρόνια, καθώς την ώρα που οι Βρυξέλλες μέσω της τρόικας ζητούν επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, οι ίδιες οι υπηρεσίες της, με πρώτη και καλύτερη τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού παρεμβαίνουν και «παγώνουν» τις διεργασίες.

Τελευταίο περιστατικό ήταν η παρέμβαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού στην πώληση του ΔΕΣΦΑ από το ΤΑΙΠΕΔ στην αζερική Socar, η οποία ουσιαστικά διώχνει τους Αζέρους από την εξαγορά. Είχε προηγηθεί άλλη παρέμβαση της Κομισιόν στα ΕΛΤΑ, τα οποία έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ, με την οποία προανήγγειλαν νέα έρευνα για τις πηγές της ανταποδοτικής χρηματοδότησης για την παροχή της λεγόμενης καθολικής υπηρεσίας από τα ταχυδρομεία, με τη γνωστή «αγωνία» για τυχόν κρατικές ενισχύσεις.

Ανοιχτά ντοσιέ έχουν στην Κομισιόν ο ΟΣΕ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία πωλείται από το ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με το οποίο αν η εταιρεία δεν ιδιωτικοποιηθεί, θα κληθεί να επιστρέψει κρατικές ενισχύσεις ύψους 800 εκατ. ευρώ και, επειδή δεν θα μπορεί να το κάνει, θα κλείσει. Αντίστοιχα ζητήματα αντιμετωπίζει η ΔΕΗ, αλλά και τα Ναυπηγεία.

A. Χεκίμογλου - Το Βήμα